عبداللة مةحمود
لةضوارضيَوةي سيناريوَي ثيَكهيَنانةوةي دةولَةتي عيَراق و حكومةتدا،سيناريوَي ثيَكهنانةوةي ئةنجومةني نيشتماني عيَراق “ثةرلةمان” دةستي ثيَكرد،ثرؤسةي هةلَبذاردني نويَنةراني كؤنطرةي نيشتمانيش لةرِيَطاي هةلَبذاردني نويَنةراني ثاريزطاكانةوة بةريَوةدةضيَت.وا برياريشة… لة دوو تا سيَ هةفتةي داهاتودا نويَنةراني كؤنطرةي سةرجةم ثاريَزطاكان يةكةمين كؤبونةوةي خؤي بةئامادةبووني تةواوي نويَنةراني هةلَبذيَردراوي ثاريزطاكان لة شاري بةغدا ببةستيَت. كة تيايدا ميكانيزمي هةلَبذاردني 81كةس لةو نويَنةرانة بؤ ثةرلةماني داهاتوو و مةسةلةي مافي مرؤ و دادثةروةري و ….تاوتويَ بكات.
ليَرةدا نامةويَت باسي سةرجةم ثرؤسةي هةلَبذاردني ئةنداماني كؤنطرةي نيشتماني،يان باس لة كاريكاتؤربووني ئةم ثةرلةمانة”ئةنجومةني نيشتماني عيراق”بكةم كة بريارة لةداهاتويةكي نزيكدا كؤبونةوةي خؤي بكات و تيايدا موَري نويَنةرايةتي خةلَكي عيَراق بدريَت لة بةروكيان.بةلَكو مةبةستمة ئاماذةيةك بكةم بة هةلَبذاردني نويَنةراني ثاريزطاكاني كوردستان بؤ ئةنجومةني نيشتماني عيَراق.
لة ثاريزطاكاني ذيَر دةسةلآتي يةكيَتي و ثارتيدا، و لة هؤلَة داخراوةكاندا نويَنةراني يةكيَتي و ثارتي و طويَ لةمستانيان لة ريَكخراوة جةماوةريةكاني سةربةخؤيان(كةناويان ناوة نويَنةراني كؤمةلَطاي مةدةني) و سةروك هؤزة ناسراوةكان… ئةنداماني نويَنةري ثاريزطاكان بؤ كانديدي ئةنجومةني نيشتماني دياريكران.
يةكيَتي و ثارتي بيَطويَدانة هيض حساباتيَك بؤ شعوري خةلَكي كوردستان تةنانةت ئةحزابي ضواردةوري و هاوثةيماني خؤيان،بةر لةكؤبونةوةي هؤلَةكان بؤ دياريكردني نويَنةرانيان،لة كؤبونةوةكاني هةردوو مةكتةب سياسي خؤياندا لة دوكان و سةلاحةدين،لةسةر ضؤنيةتي هةلَبذاردني نويَنةران و بةشي حزب و لايةنةكان ريَكةوتبوون،كةضي بيَشةرمانة بةم شيَوازة لة دياريكردني نويَنةرانيان بؤ ئةنجومةني نيشتماني دةلَيَن لة ثرؤسةيةكي ديموكراسيدا ئةندامان و نويَنةراني خةلَكي ثاريزطاكان هةلَبذيَردران،ض شةرمةزاريةكة!دةولَةت و حكومةتيَكي قوتكراوةي دةستي ئةمريكاو كريَطرتةكاني لة بةرةي كؤنةثةرستي بؤرذوازي عيَراقيدا وةكو هةولَيَك بؤ بيَئيرادةكردني خةلَكي عيَراق كةخؤي هيض شةرعيةتي نية،وة يةكيَتي وثارتي بةدريَذايي زياتر لة 13 سالَ نةيانتواني شةرعيةتي نويَنةرايةتي خةلَكي كوردستان بةدةست بهيَنن و دام ودةزطابةناو شةرعيةكاني وةكو حكومةت و ثةرلةمانيان لة بيَشةرعيةتيدا داروخان و دووحكومةتي حزبي قوتكرانةوةو ثةرلةماني تةمةن 11سالَةش بةمةلةفي بةشداري لة شةري ناوخؤيي و مةلةفي بةعسي زؤريَك لة ئةنداماني و مةلةفي كريطرتةيي بؤ وولآتاني ناوضةكةو ….. كة زةرةيةك شةرعيةتي نية.ئيستا بةدياريكردرني ضةند كةسيَكي سةربةخؤيان دةيانةويَ شةرعيةتي ئيرادةي خةلَكي كوردستان لة سيناريَويةكي ئابروبةرانةدا ثيَشيَل بكةن.
يةكيَتي و ثارتي وةكو دوو حزب كة خاوةني مةلةفي بيَسةروشويَنكردن و ئةتككردني ديلي شةري ناوخؤن،خاوةني مةلةفي بةتالآنبردني ثاروي دةمي منالآن و خةلَكي كوردستان و دزيني مليونان دؤلارن، وائيَستاش بةدوور لة ضاوي خةلَك و بيَطويَدانة هيض ثرانسيَبيَك دةيانةويَ ذمارةيةك لة كةساني سةربةخؤيان وةكو نويَنةري خةلَكي ثاريزطاكاني كوردستان نيشانبدةن و بةناوي ئةوانةوة ياساو برياري دذي ئينساني و ئازادي و لة ئةنجومةني كارتؤني ئيشتماني”ثةرلةمان” عيَراقيدا بةسةرياندا بسةثيَنن.
ض ضاو قايميةكة!يةكيَتي و ثارتي كة ضةندين سالَة ثةرلةمانةكةيان ئيكسثايةر بووة، كةضي بيَشةرمانة بةناوي ثةرلةمانةوة فةزلفرؤشي بةسةر سةري خةلَكي كوردستانةوة دةكةن، ضةندين سالَة ئيدعاي يةكخستنةوةي دوو ئيدارة حزبيةكةي خؤيان بؤثيادةناريَت و قلَشتي نيَوان خؤيانيان بؤ ثينةناكريَت،كةضي هةر ئةم جةنابانة و هةريةكةيان لة ذيَر قةلَةمرةوي دةسةلآتداريتي خؤياندا كةساني سةربةخؤيان وةكو نويَنةري خةلَك دةناسيَنن و رةوانةي ثةرلةمانيَكي كارتؤنيان دةكةن.
لةكةس شاراوة نية،ئةو جةنابانةي كة بةدوور لةضاوي خةلَكي لةلايةن يةكيتي و ثارتيةوة دياريكراون و مؤري نويَنةراني خةلَكي كوردستان ئةدريَت لة ناوضةوانيان، نةك هةرنويَنةرايةتي خةلَكي كوردستان ناكةن، بةلَكو ئةمانة نويَنةراني هةر ئةو حزبانةن كة ئةوةندةي بؤيان كراوة نويَنةراني بزوتنةوة نارةزايةتية جةماوةرية كريَكاري و راديكال و ثيَشكةوتنخوازةكانيان سةركوت و زينداني كردووة، ناوناتؤرةيان بؤدروست كردون، لةسةر كارو ثيشةكانيان وةلايان ناون،ئاخر شاثثور عبدااقادرو قابيل عادل ضونكة رِابةرو نويَنةري ئاوارةكانيان ئةكرد،ضةندجار رةوانةي زيندانكران؟بةكر علي لة سليماني لةسةر هةمان نويَنةرايةتي بة رؤذي رووناك طوللة باران كرا،نويَنةراني خويَندكاران،خانوةبيَتاثؤكان،ذنان و مانطرتنةكريكاري و جةماوةريةكان،نوسةراني ثيَشكةوتنخواز…. هةرةشةيان ليَكرا وة لةسةر كاردةركراون،بةتابوري ثيَنجةم و دذي بةرذةوةندي طةل و نيشتمان…ناوزةدكراون. نويَنةراني خةلَكي كوردستان ئةمانةن كة بؤ خواستةكاني خةلَك تيَكوشاون،بؤ باشبووني ذيان و طوزةران خةلَكي بيَدةرةتان وبرسي رابةرو ثيَشةنط بوون.
يةكيَتي و ثارتي وةكو دووحزب و دووبالَي يةك بزوتنةوةي كؤنةثةرستي قةومي كورد،سةرباري هةرئيدعايةكيان سةبارةت بةديموكراسي و ….بؤيةك سةعات و رؤذيش لةهةموو ميَذووي خؤياندا نةيانتوانيوة ريَز لة نزمترين بةهائينسانيةكان بطرن و ئيرادةي خةلَكي بةرةسمي بناسن.حزبة قةوميةكاني ضواردةورو موضة خؤريشيان سةرباري ئةوةي هةموو ئةوراستيانة ئةزانن و ضةندين تةجروبةي وةكوهةلَبذاردني ثةرلةمان،شارةوانيةكان،خويَندكاران….تيَثةراندووة،بةلآم بةو هؤيةوة كة ئيرادة”موضة”يان لةدةستي يةكيَتي و ثارتيداية،سةرباري هةرنارةزايةتيةكي شةرمنؤكانةيان،هةر هةلَكولَماوي قاثي بةردةم يةكيَتي و ثارتين!!.
هيض طومان لةوةدانية كة نويَنةراني واقعي خةلَكي كوردستان نة باوةريان بة سيناريؤي ثيَكهيَناني ئةم ثةرلةمانة كارتؤنية هةيةو نةئامادةن لة سيناريؤيةكي ئاوا كؤنةثةرستانةدا بةشداري بكةن.بةشدار نةبووني نويَنةري خةلَكي كوردستان و نويَنةري بةرةي راديكال و ثيَشكةوتنخوازي كؤمةلَطا و تةنانةت نارةزايةتي و كشانةوةي بةشيَك لة حزب و لايةنةسياسيةكانيش لة ثرؤسةي هةلَبذاردني نويَنةري ثاريزطاكان بؤ بةشداري لة هةلَبذاردني كؤنطرةي نيشتمانيدا بووة هؤي ئةوةي كة كؤبونةوةي كؤنطرةي نيشتماني!! لةسةر داواي كوفي ئةنان لة 31ي ئةم مانطةوة دوابخريَت بؤ سيَ هةفتةي تر.
نةك هةرخةلَكي كوردستان وبةلَكو هةرحزب و لايةنيَكي سياسي ئةطةر بة ئةندازةي تالَةدةزويةك ثابةندي ديموكراسي و ريَزطرتن لة بةها ئينسانيةكان بن،دةبيَ ئةم شيَوازي هةلَبذاردنةو ئةم ثةرلةمانة كارتؤنيةي كة وابريارة وةكو هةنطاويَك و هةولَيَكي تر بؤ بيَئيرادةكردني خةلَكي قوتبكريَتةوة ريسوا بكةن.
30/7/2004