Home ئەرشیف2004 لەوەڵام بە خەتاب سابیردا… ئاڵودەکردنی کۆمەڵگا بە فایرۆسی نەتەوەچیتی، پرۆژەی بەعسە!

لەوەڵام بە خەتاب سابیردا… ئاڵودەکردنی کۆمەڵگا بە فایرۆسی نەتەوەچیتی، پرۆژەی بەعسە!

by Abdulla Mahmud

 

 عبداللة مةحمود2

هاولآتي لة ذمارة 157 دا ووتاريَكي خةتاب سابيري لة ذيَر ناونيشاني”كؤمؤنيزمي كريَكاري ي لة كةركوك بةرديش دةهيَنيَتة طؤ”بلآوكردؤتةوة. كة تيايدا نووسةري بابةتةكة لة ذيَر ناوي بةرطري لة كةركوكدا ئةوةندةي تواناي برِي كردووة قين و داخي… خؤي نةك هةر بةرامبةر بةكؤمؤنيزم بةلَكة بةرامبةر بة هةرتاكيَكي مةدةني كؤمةلَطاي عيراق وكوردستان و شاري كةركوكيشدا داباراندووة. بابةتةكةي نووسةر ئةوة ناهيَني ئينسان بكةويَتة وةلآم دانةوةي يةك بةيةكي ئةو مةسةلانةي ووروذاندوني، بةلآم بةوهؤيةوة كة بةدواي لةدةسةلآتكةوتني رِذيَمي قةومثةرست ودرندةي بةعسدا، نووسةراني قةومثةرستي كوردي دةرةوةي ئةحزابي بزوتنةوةي كوردايةتي رِاسيستر لة حزبةكاني، خةريكي ئالَودةكردني كؤمةلَطان بة فايرؤسي نةتةوةضيَتي، وة زورناو تةثلَ بؤ  بةرثاكردني شةري قةومي ليَدةدةن، بة ثيَويستم زاني ئةم وةلآمة كورتة بة خةتاب و هةموو ئةو جةنابانة بدةمةوة.بةتايبةتيش وةلآميَكة بةوانةي هوشيارانة ثلاتفؤرمي وةريَخستي كوشتار، يان بةواتايةكي تر وةلآميَكة بةوقةلَةمة طرنطنانةي بالآي مةنتيق و ليَكدانةوةو هةلَويَستيان بةئةندازةي بالآي قةومثةرستي بةعسي لةدةسةلآتكةوتوو، فاشستانةية.

رِذيَمي بةعس رذيَميَكي قةوم ثةرست بوو، ناسنامةي قةوميةتي عةرةبي دابوو لة قةوارةي دةولَةتي عيَراق و ناوضةواني دانيشتوانةكةي لةسةر ئةوبنةمايةشةوة دةرةجةبةندني هاولآتيان داسةثيَنرابوو، عةرةب لة روانطةي ئةم رِذيَمة درندةيةوة ثلة يةك و خةلَكي كوردزمان ثلةدوو باقي كةمينة نةتةوةكاني تريش بيَماف كرابوون، وةبةهةموو شيَوةيةكيش هةولَيئةدا كةئةم روانينة شؤفينستي و دذي ئينسانية بةسةر تةواوي كؤمةلَطادا بقةبلَةيَنيَ، بؤئةوكارةيشي ئةوةي لةدةستي هات كردي و لة هيض نةسلَةميةوة، سياسةتي تةعريب و تةبعيس و تةهجير، دريَذةي ئةوسياستة قةومثةرستية بوو.

ئةوةي ئيَستا دوا نةماني ئةم رِذيَمة بانطةواز بةكورديكردني كةركوك و بة ثارتيكردن ويةكيتي كردن و رِاطواستني عةرةبان دةطريَتة بةر ئةمة بنةماكاني ثرؤذةي بةعسيزمي كوردي دائةكوتيَت، بانطةوازيَكة بةئاشكرا رِاي دةطةيةنيت لةكةركوكداهاولآتياني غةيرةكورد دةرةجة دوو هاولآتي لةخوار ترن.

 خةتاب سابيرو هاوشيَوةكاني ئةمة بةبةرطريكردن لة بابةطورطوري كوردان دةزانن، ئةو بابةطور طورةي يةكةم دياري قارةماني كوردايةتي لة خةتاب عاقلتر بؤي فةرهود و تالآني بوو.

با لةسةر ضةند بةش لة ثةيظةكاني ئةم قارةمانة راميَنين.خةتاب دةلَيَت” كةركوك ئةو ثيرؤزيةي نية بة ثيَوانةي ناسيونالستيَكي ضاوسور و بةرضاوتةسك، ئةوةندةي ثيرؤزة وةكو سيمبوليَكي واقيعيي زةق و بةلَطة نةويست، ثيرؤزة بةومانايةي بوَوةتة يةكيَك لة سةرةكيترين كيَشة سياسيةكان بؤطةلي كوردستان،……”

 نووسةر لة ريَطاي بةشي يةكةمي ئةمثةرةطرافةوة ئةيةويَت خؤي جيا بكاتةوة لة ناسيونالستة ضاوسورو بةرضاوتةسكةكان، و مةدةنيةت ثيَشكةوتنخوازي بة بالآي روانينةكاني بطريَت، بةلآم ئةم روانينةي جةنابيشي هيَندة رةطةزثةرستانةية لة بةشي دووةمي هةمان ثةرةطرافدا شةرحي حالَي خؤي دةكات.

ئةو قارةمانة لة بةرئةوةي كةركوك بؤتة يةكيَك لةكيَشة سياسيةكان بؤ طةلي كوردستان بة ثيرؤز دةزانيَت، كيَشةي سياسي كةركوكيش هةربةوهؤيةوة رةمزي سيمبلوليكي بةخشيوة بة شاري كةركوك..

دةبيَ ليَرةدا ثرسيار لةو بةريَزة بكريَت، كردني ئةم شارة بةطرفتيَك نةك تةنها بؤ خةلَكي كةركوك يان كوردستان بةلَكو وةكو كيَشةيةكي سةرةكي سةرجةم كؤمةلَطاي عيراق و تةنانةت كيَشةيةكي ئيقليميش، كيَ ليَي بةرثرسيارة؟ خةلَكي ئةم شارة ليَي بةرثرسيارن يان بةعس و سياسةتي قةوم ثةرستانةكةي؟ وةضارةسةري ئةم طرفتة بة طرتنة بةري هةمان سياسةتي قةوم ثةرستانة ئةبيَت؟ يان بةطرتنة بةري سياسةتيَك كة هاولآتيان لة بةرامبةر ياسادا بةيةكسان سةيربكات؟ضارةسةري سياسةتي تةعريب و تةهجيرو تةبعيس بة طرتنة بةري بةدةستةوةطرتني سياسةتي بةكورد كردن و تةهجيركردني ئةوانةي بةعس هيَناوني و بة يةكيتي وثارتي كردنيان ئةبيَت؟ طرتنة بةري سياسةتيَكي ئاوا جياوازي لةطةلَ سياسةتي بةعس ضي ية؟ لة روانطةي خةتابةكانةوة رؤشنة ئةبيَ ديوي دووةمي ئةم سياستةي بةعس بةدةستةوة بطيَريت، بةرِاستي ئةمة كويَي لة قازانجي خةلَكي كوردستان و دانيشتوانةكةيةتي؟ لةوةش واوةتر بووني كيَشةيةكي ئاوا ثيرؤزيةكةي لةكويَداية؟ بةراستي ثيرؤزي ئةوةية كة ئةم شارة ببيَتة سةنتيزي ناكؤكي يةكلاكردنةوةي كيَشةي ناسيونالستي كوردو عةرةب و توركمان، بؤ ثضريني بةشة دةسةلآت لةسةر حسابي خةلَكيَك كة منالَةكانيان لةبةردةرطا بةيةكةوة ياري ئةكةن، بةيةكةوة ئةضن بؤ قوتابخانة، باوك ودايكةكانيان هاوسيَ و هاوكاسبكارن، كوروكضةكانيان لة ناوةندي وئامادةيي و زانكؤكاندا بةيةكةوة ئةخويَنن؟

بةراستي طيرؤدةبووني كةركوك بةدةست ئةم كيَشة سياسيةوة ثيرؤزيةكةي ضي ية؟ وة ئةم كيَشةيةي بةعس بةثلةي يةكةم فاكتةري خولقاندني بووة، قولَكردنةوةي و ثةرةثيَداني ئيَستاي خةلَكة يان ئةو حزبانةي دةمارطيري قةومي و ديني بةرضاوي طرتوون و جيَطايةك بؤ ثرانسيبة ئينسانييةكان دانانيَن؟….تاد.

ض خةتاب و ض قةلَةم بةستةكاني هاوشيَوةي كةشانازي ئةكةن بةوةي كيَشةي كةركوك  بووة بة كيَشةيةكي سياسي و”ثيرؤز”!! ثيَبزانن يان نةزانن خاوةني هةلَويَستيَكي جياواز نين لةو ميتؤدةي بةعس ثيادةي كردووة، بةعس ئةمرؤ نةماوة، بةلآم ثرؤذةي بةعس نويَنةرايةتي ئةكريَت، ئةم نويَنةرايةتية ئةحزابي قةومي رةنطاو رةنط و قةلَةم بةدةستة قةوم ثةرستةكان بوونة خاوةني، صدام حسيَني سةرة تاوانكاري بةعس نةماوة، بةلآم صدامة بضكؤلةكان ماون، هةرئةمانيشن دةيانةويَ كةركوك بكةنة مةيداني بةيةكداداني قةوم ثةرستانة، خةتابةكان لة ضوارضيَوةي رِشتني بةنزين بةوئاطرةدا ئاشكران. ئاخر خةتابي بةريَز، لة جيَطاي ئةم شيوةن و واوةيلاية بؤ كةركوك باشتر نية رِيَطايةكي تر بطريتة بةر كة  ريَطاي كؤتايهيَنانة بةو كيَشةو طيروطرفتانةي ئيَستاي ناوكةركوك؟ ناكريَ بةرةي متةمةدين و خةلَكي خوازياري ذيانيَكي ئاسودة دةست لةناودةست بؤ دامةزراندي دةسةلآتي راستةوخؤي خؤيان بيَنة مةيدان؟ ناكريَ بةربطري بةو ئاسؤ ليَلَ و ترسناكةي نةتةوةضييةكان و ئيسلاميةكان ئةيخةنة بةردةم خةلَكي شاري كةركوك؟ بةريَزان ئةمة عةقليَكي زؤري ناويَت لةوة تيَبطةي كة دامةزراندني دةسةلآتيَكي مةدةني و عةلماني غةيرة قةومي لة مةركةزدا دةتوانيَ هاولآتيان لةسةربنةماي بةرةسمي ناسيني حةقي يةكسان  بؤ هةمووان دةستةبةربكات، بؤ لةجياتي ئةم سةنطةرة سةنطةري تري دذة عةرةب و دذة تورك و شيعةو سونة هةلبذيَريَت و ثاشان بلَيَ ئةمة ثيرؤزية، ئةمة نمونةي سيمبوليكي ية؟ بةراستي باوةشيَنكردني ثشكؤي ذيَرخؤلَةميَشي دةستي بةعس ض شانازيةكي تياية؟ ثةرةدان بةكيَشةي نيَوان كوردو عةرةب و توركمان و شيعةو سونة، و سةرئةنجام زةمينة سازكردني زياتر بؤ بةشةرداني ئةو منالآنةي بةيةكةوة ياري ئةكةن و ئةو هاوسيَيانةي لةثالَ يةكتريدان و ئةو خويَندكارانةي لةهةموو ئاستةكاندا بةيةكةوة ئةخويَنن و ئةو ئينسانانةي هاوكاسبكارن و لةذيَر سةقفيَكدا كارئةكةن، ريَطايةكي ثيرؤزة و سيمبوليكي ية؟ ثةرةدان بةو كيَشة سياسيةي بةعس دةوري سةركي لة خولَقاندنيدا بووة جيَطاي شانازيية؟ لةوانةية بليَن ئاخر عةرةبي هاوردة، من ئةو عيبارةتة بةعيبارةتيَكي بيَماناو ثوض ئةزانم، ئاخر بةريَزان بةعسيَك كةلةلايةكةوة بةزؤر و لة لايةكي ترةوة بة ئيمتيازثيَدان خةلَكي ناضاركردبي بيَن بؤكةركوك بةراستي ئةمان خؤيان قورباني نين؟ من ثرسيار لةهةموو ئةوكةسانة ئةكةم كة ئيهانةو بيحورمةتي ئةكةن بة عةرةبانة كة بةم شيَوةية هيَنراون و ليَيان ئةثرسم، ئةطةر بةياني لة بةغدا بليَن هةركةسيَكي كورد يان توركمان طةر بيَت بؤ بةغدا سةيارةو خانوو موضةي ثيئةدةين و دايئةمةزرينين، خةلكي بيدةرةتاني ذير نايلؤن و بيكار و برسي نارؤن؟ هةتا ئةطةر ولاتيك بيت و بليت وةرن بؤ ولاتي ئيمة ئيمكاني سةفةرو تةئميني ذياني ئيستاو داهاتوتان ئةكةين تةواوي خةلكي نةدارو برسي وةبيكارو بيخانةو لانة تةنانةت خةلكي بة ئيمكانيش ثيَشوازي ناكةن؟ تةنانةت ئةمة لة نيوان دووشاريشدا رونادات؟ لةوانةية بلَيَن بةلآم ئةمة سياسي ية منيش لة تؤ باشتر لةوة تيَئةطةم بةلآم ئةطةر هؤكاري سياسيشي لة ثشتةوة بيَت خةلَك بةو ئيمتيازانة مل نادةن؟ يان لةوانةية بلَيَن ئةمانة بةعسين و تاوانبارن، تائةو جيَطايةي ئةوةهةية دةبيَ هةموو ئةوانة بدريَنة دادطايةكي ئاشكراي عادلانة و سزاي ياسايي بدريَن بةلآم بيَطويَدانة كوردو عةرةب وتوركمان بوون.

لة شويَنيَك تردا خةتاب ئةلَيَت،”….ئةو كؤمؤنستانةي كة كؤمؤنيزميان رةزاطران كرد لة هةست و نةستي طةلي كوردستاندا….و سياسةتةكانيان ريَك و رةوان خزمةتي بة شؤفينيزمي عةرةبي و بةرةي ئيسلاميةكان و تةنانةت ئةمريكاش ئةكات”

وة دريَذي ثيَدةدات و دةلَيَت “ئةو كؤمؤنستة عةجايبانة ناو بةناو لةثةناي تيؤرية ئينسانيةكاني ماركس وكؤمؤنيزمةوة جارجاريَك بةيانيَك دةرئةكةن تاسةر ئيَسقانيان دذايةتي كردنة لةطةلَ ويست وداخوازية جةماوةريةكاني طةلي كوردستاندا…..”

ئةوة كة ئيَمة حزبي كؤمؤنستي كريكاري عيَراق، كؤمؤنيزمان لةناو خةلَكي كوردستاندا رةزاطران!! كردبيَت، بةر لةهةموو شت ئيعترافيَكة بةدةوري جدي و جةماوةي ئيَمة، لة لايةكي تريشةوة بةدرؤخستنةوةي ثةرةطرافي ثيَش ئةخيريةتي كة دةلَيَت”…جةماوةري كوردستان ئةوةندة ساويلكة نين كؤمؤنيزم وماركسيزم بةم طروثة تةداعي بكةنةوة، بةرةي ضةثي كوردستان بةرةيةكي سةربةخؤية لة كؤمؤنيزمي كريكاري …”

خةتاب دةلَيَت ئةم كؤمؤنستانة كؤمؤنيزميان رةزاطران كرد لاي خةلَكي كوردستان، جطة لة خةتاب و خةتابةكان هةركةس لةعيَراق و بةدياريكراوي لةكوردستان ذيابيَت دةزانيَت، هةركةسيَك باسي بةرابةري، يةكساني، عةدالةت، بةرطري لة ضيني كريكارو مافةكانيان، لة مافي ذن و منالان، لة مافي فةردي و خزمةتطوزاريةكان، لةمةدةنيةت، دةوري ويَرانكةرانةي ئيسلامي سياسي و كؤنةثةرستي، دةوروكاركردي ناسيوناليزم بة كوردو عةرةب و توركمانيةوة، فريوكاري ئةمريكاو سياسةتةكاني، ….تاد، بكات بةكؤمؤنيزم و حزبي كؤمؤنست تةداعي دةبيَتةوة، وةهةموو ئةوداواكاري وخواستانةش كة ئيَمة رامان طةياندووة بؤ هةموو كةسيَكي هوشيارو ثيَ لةسةر زةوي روونة ويست وداخواي خةلَكي كوردستانن، شةري ناسيوناليزم و خستنة رووي ماهيةتةكةي، شةري هةراوهؤرياي ديموكراسي و كة خةتابةكان سةرةيان بؤي طرتووة تا بةشيان ثيَببريَت، شةري ئيسلامي سياسي و كؤنةثةرستي ديني، شةري بةرطري لةذن و مافةكاني منالآن ، شةري ضونة بةرامبةر بةديل و ريَطاضارةي بؤرذوازي لة ذيَرناوي كؤتاييهيَنان بةستةمي ميللي و باسي ريفراندؤم، شةري بؤ  ئازادي سياسي و حقوقي مةدةني،…..تاد ئالآهةلَطرةكةي حزبي ئيَمةو كؤمؤنيزمي كريَكايةكةي بووة. من تةحةدا ئةكةم جطة لةم حزبةو ئةم كؤمؤنيزمة هيض كةسيَكي تر بؤي لةمةيداندا بووببيت، هةر لةسةر ئةوكارانةش ئةحزابي قةوم ثةرستي كورد لةكاتيَكدا فةرشي سوريان بؤ هةموو لايةنيَكي كؤنةثةرست و كريَطرتة، بؤ باندو دةستةوتاقم، بؤ عةشيرةتطةري، …داخست، بةلآم لةبةرامبةر ئيَمة ئةوةندةي بؤيان كرابيَت سةركوت و زيندان، شكنجةو طوللة بارانكردن، بةدةستةوةطرتني ياساكاني بةعس بؤي….تاد، بؤ بةدةستةوةطرت. شةري ئيَمة بؤ دةسةلآت و بؤ هيَناني ذيانيَكي ئاسودةو بةرابةرو تةسةل بووة بؤ خةلَكي عيراق وكوردستان بؤية ئيَمة تةحةمول نةكراوين بؤدةسةلآت و ديموكراسيةكةي ئةحزابي قةومي كورديش ديموكراسي بازاري ئازادي كؤمةلَطايةكي شيَوة سعودي بووة، داواكارم خةتاب و خةتابةكان بؤ دة دةقيقة ويذداني ئينسانيان بخةنة سةردةمارطيري  قةومي و هةلَويَستطيري قين لةدلآنةيان بزانين حةقيقةت ضؤن تةكانيان ئةدات و لةو ذةهراو رشتنة دورئةكةونةوة.

جا باثرسيار بكةم بةراستي ئةم هةلَويَست و بةديل و سياسةت و ريَطاضارةو داخوازيانة كة ئيَمة هيناومانةتة شةقامي كؤمةلَطاوة، خزمةت بة سياسةتي شؤفينزمي عةرةبي و ئيسلامي سياسي ئةكات، يان ئةو هةلَويَست و بوختانانةي خةتابةكان؟

خةتاب ئةلَيَت ئةم كؤمؤنيزمة سةيرو عةجايةبانة، ناحةقي نية ئاخر كؤمؤنيزمي ئيَمة كؤمؤنيزميكي سازش هةلَنةطر، رؤشن و ميلتانت، لةطةلَ ئةو كؤمؤنيزمةي لة بازاري رةشي سياسيدا كة بةدواي شكستي شؤرشي ئؤكتؤبرو لةمةيدان ضونةدةري بلؤكي شةرق بازاري لةلايةن خةتابةكاني موضة خؤري نةزمي نؤي و ثنتاطؤن بؤطةرمكرا، زؤر جياوازة. كؤمؤنيزمي ئيَمة بؤ رزطاري ئينسانةكانة، ئينسان تياي ثيرؤزة، بؤسةربةخؤي ميللي و خولقاندني شةري قةومي نية، بؤ هةوية دروستكردني قةومي وديني نية، بؤدامالَيني ئينسانةكان نية لةخةسلَةتي ئينسانيان وداثؤشينيان بة بةرطي ميللي، بؤ طةشةي ثيشةسازي نية، بؤ بةثيرؤز راطرتني ئةو شخسياتانة نية كة ميَذووكةي سةركةوتوةكان نووسيويانة و كراونةتة ئةفسانة، بؤ شانازي كردن بة تةثؤلكةو ئاوي كةوسةر نية، بؤ رةمزة  قيَزةونةكاني كؤمةلَطا نية كة بةرطي فريشتةيان بةبةرا كراوة، بؤ شانازي كردن بة شيعرة بازاري و تةوهين ئاميَزةكاني شيخ رةزاي تالةباني ني ية، بؤ طيَرِانةوةي ئيرادة بؤ ئينسان و ثاراستني حورمةتي ئينساني و مافة حاشا هةلَنةطرةكاني ئينسانة كة خةتابةكان ئةيانةويَ لة ذيَر ناوي كورد وعةرةب فارس تورك بلوج ،شيعةو سوني، عيسايي وموسايي، هندؤسي بوزي، محمةدي و علي ….بةيةكياندا بدةن و خويَني يةكتريان ثيَ حةلالَ بكةن. بةلَيَ كؤمؤنيزمةكةي ئيَمة لةو كؤمؤنيزمة ني ية كة لةمندالَداني بازاري رةشةوة ئيلهامي وةرطرتبيَ لة قيافةي ناسيونالستيدا لة ئاميَز طيرابيَ، بةو ماناية راست ئةكات كؤمؤنيزمةكةي ئيَمة بؤ جةناباني وةكو ئةو سةيرو سةمةرةية بؤ خةلَكي كريَكارو زةحةتكيَشي هةموو دنياش بيَطويَدانة قةوميةت و جنس و رةطةزيان رزطاربةخشة  بةومانايةش ئاويَنةي بالآنويَني عةكسكردنةوةي تيوريةكاني ماركس و مانفيستـ، منصورحكمةت و دنيايةكي باشترة.

ئةوانةش كةشةري ئةو كؤمؤنيزمة و ئةو حزبة ئةكةن بةشيَكن لة باندةكاني مقتةدا صدر، بةشيَكن لة نؤكةراني دةست ثةروةردةكراوي بةعس، بةشيك لة دةرباراني دةسةلاتي ناسيوناليزم، بةشيكن لةثاشماوةي هيَرشي بؤذوازي بؤسةر كؤمؤنيزم و تةحةزوبي ضينايةتي ضيني كريكارو بةشةريةت.

خةتاب لة قين لةدلَي خؤيدا بةرامبةر بة حزبي كؤمؤنست لة شويَنيَكي تردا دةلَيَت…”بةناوي ثيرؤزي ماركسيزمةوة ديَن ديفاع لة جاش وبةكريَطيراوةكاني بةعس ئةكةن”.

 خةتاب خؤي باش دةزانيَت حزبي ئيَمة ض حزبيَكةو دةزاني بةعسي بةكريَطيراو تاوانبار ض كورد بن يان عةرةب، نةك لة ريزةكاني حزبي ئيَمةدا جيَطايان نابيَتةوة بةلَكو دةدريَنة دادطاي ئاشكراي جةماوةري و عادلانة، هيَناني ئةم بوختانة بؤ ئةوةية ثاكانة بؤ بةعسية كوردةكاني ئةنفال و جينؤسايد بكات، دةيةوي ثاكانة بكات بؤ هةموو ئةوانةي بةكوردي قسةئةكةن و مةقاشي دةستي بةعس بوون، دةيةويَ بلَيَ عةرةبةكان هةموو بةعسي و تاوانبار بوون و هةموو ئةوانةي كورد بوون و بةعسي و نؤكةرو تاوانبار بوون لة ئةسلي ميللةتن و رةسةن زادةن و مادام كوردن قةيناكات، وةتةنانةت بةعسيش لة سةدام حسين و نيزامةكةيدا ئةبينيَتةوة، نةك لة ثرؤذةكاني ياساكاني بريارةكاني ئةطةر نا باش ئةزانيت 13سالَة لةكوردستان سةراني ئةحزابي قةومي كورد و تجاراني سياسي نةيان هيَشتوة ثرؤذةكان بةعس بيَخاوةن بيَت، بريارةكاني فةرامؤش بكريَن، بةبةعسكردن نةكريَتة بةثارتي كردن و يةكيَتي كردن و دامةزران لة ثؤستيَك بةتةزكيةي حزبي نةبيت، و ئةمةش ثرؤذةي بةعسة. دةزانيَ نةيانهيَشت ئيسلام بكةويَت و تايفةو عةشيرة بيَخاوةن بن، حسيَنية قوت دةكريَتةوة، ئيران بةدؤستي كورد، توركياو ئةتاتورك بةدؤستي كورد، صدام بةدادوةرو  ….لةقةلَةم ئةدريَت، ئةم قارةمانة ئيَستا لةوبارةيةوة بةرؤذووة دةم بةستراوة، ئاخر بةرذةوةندي ئةمرؤ وا دةخوازي كورد لة” شيَرة” عةرةب و توركمان هةموو دوذمني كوردو ثيَثةتين، هةموو بةعسين، دةبيَ هةموو ليَبدريَن، تاخؤري رزطاري ميللةتي كورد لةدةم كةلي لاشةي غةيرة كورد زمان هةلَبيَت!!.ئافةرين خةتاب.

با ئةوةش بلَيَم تةحةداي خةتاب و هةمووئةوانةي طومانيَكيان هةية لةوةي كة كةسيَك لةريزةكاني حزبي ئيَمةدا تاوانيَك يان خةتايةكي لةبةرامبةر خةلَكيدا ئةنجامدابيَت بةعةرةب و كوردو توركمانةوة با جةنابي بفةرمويَت ناوي تةنها يةك دانة لةوانةمان ثيَبليَت بزاني ئةيدةينة دادطاي ئاشكراي جةماوةي يان نا، وة بةلَيَن بيَت خةباتيش بؤ ئةودادطاية بانطهيَشت بكةين.

  خةتاب لة شويَنكي تردا دةلَيَت” هةر كؤمؤنيزمي كريكاري بوو رؤذطاريَك بةهةراجةوة بانطةوازي ريفراندؤميان ئةكرد و داواي جيابونةوةي خةلَكي كوردستانيان ئةكرد و بةئاشكراش ئةيانووت ئةطةر خةلَكي كورستان دةنط بة جيابونةوةبدات ئيَمة لايةنطري دةكةين و خؤشمان دةنط بة جيابونةوة دةدةين” وة لةدريَذةي ئةمةدا نيطةرانة كة ئةمة تاكتيكي حزب بووة سترتيجي نةبووة…..ودةلَيَت”….جا كاتي ضارةنووسي ميللةتيَكي 6تا 7مليؤني نا بةلَكو ميللةتيَكي 40مليؤني بةتاكتيك بسثيَري و ستراتيجيةتت نةبيَ، قسةيةكت نةبيَ بؤ ستةمي ميللي ثتر لة 20مليؤن كوردي ولآتي تؤرانيةكان و بةموزايةدةي سياسيةوة رؤذبةري بكةيت….” وة ضةندديَر دواي ئةوة ئةلَيَ”….هةرضةندة ئةوساش بةراستيان نةبووةو فيَلَ و  ضاوبةستيان لة خؤيان و لةطةلي كوردستانيش دةكرد….”

خةتاب راست ئةكات نةك هةر باسي ريفراندؤمان كردووة بةلَكو خودي هيَناني ئةم ضةمطة بة مانا عةمةليةكةي و بؤ كؤمةلَطاي كوردستان لة لايةن حزبي ئيَمةوة هيَنراية ئارا، بةلآم وةكو جةنابي دةلَيَت بؤ ئةوةنا كة مزايةدةي سياسي ثيَوة بكةين، بةلَكو ئةمة ثرانسيبي طةرِانةوةية بؤ رِاي خةلَكيَك كة كيَشةيةكي واقعي طيرؤدةي كردوة، يان بؤ يةكلاكردنةوةي مةسةلةيةك لةريَطاي طةرانةوة بؤ رِاي خةلَكةكةي ، هةر كةس و لايةنيَك ئةمة وةكو ثرانسيبيَك قبولَ نةكات، ئةوا ريَطا سةروخةلَكي دةطريَتة بةر بؤ يةكلاكردنةوةي كيَشةي خودي خةلَك يان مةسةلةيةكي دياريكراو، بةرةسمي نةناسيني ئةم ثرانسيبة ياني بةرةسمي نةناسيني ئيرادةي خةلَك.

ئةوةش كةدةليَت تةنانةت كة حزبي كؤمؤنست ووتويانة لة ريفراندؤمدا ثشتيواني لة جيابونةوة دةكةين ئةمةش راستة. كاتيَك ئيَمة باسي مةسةلةي ريفراندؤمان هيَناية طؤرو كاري جدي و عةمةليمان لةناوخؤو دةرةوةي ولآت بؤ كرد، لةهةلومةرجيَكدا بوو كة كوردستاني عيَراق بةكردةوة لة عيَراق جياببؤوةو ئةمة مابوو رةسميةتي ثيَبدريَت، لةهةلومةرجيَكدا بوو كة كيَشةي خةلَكي كوردستان و ستةمي ميللي واقعيةتيَكي تالَ و حاشاهةلَنةطري سةر خةلَكي كوردستان بوو، وةبةعس وةكو هؤكاري ئةسلَي خولَقاندني ستةمي ميللي هةرةشةيةكي جدي بوو لةسةر خةلَكي كوردستان، هاوكات كوردستاني عيراق لة ئاكامي جةنطي يةكةمي كةنداودا سةرطةردان و بيَناسنامةي حقوقي بوو، ئةوكات ريَطاضارةي كارسازو عةمةلي بؤ يةكلاكردنةوةي كيَشةي ستةمي ميللي و سةرطةرداني ثيَويستي بة طةرانةوة بؤراي خةلَك بوو تا بريار لة سةر ئايندةي خؤيان بدةن بةوةي كة دةيانةويَ لةطةل دةولةتي مةركةزي بميَنةوة يان جياببنةوة، ئيَمة ثيَشنياري جيابونةوةمان هةبوو، ضونكة رذيَميَكي قةومثةرست لةدةسةلآتدا بوو، كةثيَكةوة ذيان تيايدا مانايةكي نةبوو، ئةمرؤ كةبةعس لةدةسةلآت كةوتووةو كيَشةيةك بةناوي ستةمي ميللي يةوة نةماوة، من و خةتاب و تةواوي خةلَكي كوردزمان  دةرةجة دوونين، زولَمي نةتةوةيمان لةسةر نةماوة، بؤية نة ريفراندؤم زةمينةي واقعي ماوةو نةكيَشةيةكيش بةناوي ستةمي ميللي لةسةر خةلَكي كوردستان ماوة، بؤية ريفراندؤم وةكو كةمثينيَك كة كارمان بؤي ئةكرد مةوزوعيةتي خؤي لةدةستداوة.

ئةم هةلَويَستةشمان نةك كةس دةتواني وةكو مزايةدةي سياسي سةيري بكات، و نةكةسيش بةبةدةستةوةطرتني هةراوهؤرياي ريفراندؤم لة ئيَستادا بةدواي ئةوةوةية كة ئيرادةي خةلَكي كوردستان بخاتة طةر. و ئةوةي كةئيَستا بةشيَك لةنووسةرو قةلَةم بةدةستاني ناسيوناليزمي كورد ريفراندؤميان بةدةستةوةطرتووة ئةمة مزايةدةيةكي سياسي و طةمةيةكي ناسيوناليزمي كوردة بؤ ثضريني بةشة دةسةلآتي زياتر لة ئةنجومةني حوكمدا هاوكات طوشاريَكيشة بؤ سةر هاوثةيمانان تا جيَطةو ريَطةي ناسيوناليزمي كورد لةطةمةي سياسي ئيَستاي سةر ساحةي سياسي عيراقدا زياتر بكات.

تائةو جيَطايةي كة خةتاب دةلَيَت ئةم تاكتيكيان بووة و نةبؤتة ستراتيجيان، بةلَيَ تاكتيكمان بووة، ئاخر هةرمةسةلةيةك كة دةرهاويشتةي هةلومةرجيَكي دياريكراوي ميذوويةو دروستكراوي قارةماناني ناو ئةوميذوةية بة نةماني قارةمان و ئةكتةرةكاني ئةويش لةبةين ئةضيَت، بؤية ئةبيَت تاكتيك بيَت. بةجيا لةوة ضارةسةر ستةمي ميللي بؤ ئيَمة هةنطاويَكي رِوولةثيَش بوو لة قازانجي ضيني كريكاردا وةدةيتواني خةباتي ئةوان بؤ رزطاري خيَراتر بكات و بؤية بؤ نةهيَشتني ستةمي ميللي سةر خةلَكي كوردستان  يةكيَك لةكؤسثة واقعيةكاني سةر ريَطاي خةباتي ضينايةتمان كؤتايي ثيَئةهيَنا، وةئةوة ئةركيَك بوو لةسةر شاني كؤمؤنيزمي كريكاري و كاري ناسيوناليزمي كورد و حزبةكاني نةبوو، ضونكة ئةوان نةك ثةيوةنديةكيان بةضارةسةري ئةم طرفتةوة نةبوو بةلَكة خؤيان كؤسثيَكي سةر ريَطاي ضارةسةركردنةكةي بوون. ئيَستا وةكو  زؤر مةسةلةي تر لة ضواضيَوةيةكي تردا ئةم كيَشةيةي كة ناوي ستةمي نةتةوايةتي بوو بةروخاندني بةعس كؤتايي هاتوة. باسي ضوار ثارضةكةش ثيَشتر ئؤجئالان  ماوةيةكي كورت ئالآهةلَطري بوو باخةتاب بضيَت ئةوانةي سةر بةو  بدؤزيَتةوة ئةمة كار ئيَمة نية، بةلآم ريَطاو تةرحمان هةية بؤ ضارةسةري ستةمي نةتةوايةتي لة هةرشويَنيَك بيَت ئةطةر ئةوةي ئيَمةي ثي هةزم ناكريَت بادواي كوردستاني عيَراق مشوري توركياو ئيرانيش بخوات يان لةيةككاتيشدا ممكينة بكريَت!!. بؤ هةلَويستي ئيَمةش سةبارةت بةكيشةي ميللي ئيران يان توركياهةركةس دةتوانيَ بطةريَتةوة بؤ بةرنامةي ئيَمةو هةلَويَست و سياسةتمان بزاني.

  لةكؤتاييدا ماوة بلَيَم، داواي ليَبوردن لة خةتاب ئةكةم بةوهؤيةوةوة كة يةك مانط لة قوتابخانةيةكي كورديدا!! نةمخويَندووة لةوانةية كورديةكةم ثيَويستي بةوةرطيريَك هةبيَت بؤي.

20-1-2004

تيبيني: ئةم بابةتة ثيشتر لة هةفتةنامةي هاولاتيدا بلاوكراوةتةوة.

لەوانەیە تۆ ئەمانەشت بە دڵ بێت

لێدوانێک بەجێ بهێلە

هاوڕێمان بن!

پەیوەندی

دەتوانن ڕاستەوخۆ پەیوەندیمان پێوە بکەن بۆ هەر سەرنج و پێشنیار و ڕاگۆرینەوەیەک، لە ڕێگای:

abdulla.mahmud@gmail.com

دیمانەی پێشەنگ

Play Video