عبداللة مةحمود
11سالَ لةمةوبةر حزبي كؤمؤنيستي كريَكاري عيَراق ثيَكهات.كاتيَك ئةم حزبة ثيَكهات،كة هيَشتا هةراوهؤرياي مةرطي كؤمؤنيزم و ماركسيزم، لة ضوارطؤشةي دنياوةولةبلَندطؤ رِةنطاورِةنطةكانةوة دريَذةي هةبوو،… هيَشتا هةراوهؤرياي هةلَكردني باهؤزي ديموكراسي،كؤتاييهاتني سةردةمي ديكتاتؤرةكان،مذدةي تةنينةوةي تةمةدوني غةربي،طيَرانةوةي دنيا بؤ ئاميَزي ئاشتي وكؤتاييهيَنان بةشةرونائارامي،لة تةوذمابوو.ئةم ئيدعايانة تةنها ئيدعاي سةركةوتوةكاني ناو جةنطي سارد نةبوو،تةنها ئيدعاي تةوذمي سةركةوتووي بازاري ئازاد نةبوو،تةنها مذدةيةك نةبوو كة بزوتنةوة كؤمةلآيةتية باووزالَةكان و حزب و لايةنةكانيان رِايبطةيةنن، بةلَكو ئيدعاي هةموو بلَندطؤكاني لايةني تةسليمبوو وة شكست خواردوش بوو،ئيدعاي هةموو ئةو بزوتنةوةكؤمةلآيةتيانةش بوو كة لةثالَ بلؤكي شكست خواردوودا دةورةكي دريَذ بوو ئةذيان و ئيلهاميان ليَوةردةطرت،ئيدعاي ضةث و رِاستي بورذوازي بوو بةهةموو لق و ثؤثةكانيانةوة،بةدةولَةت و حزبيانةوة،بة سياسي و غةيةرة سياسيانةوة،بةنووسةرو ذورنالستةكانيانةوة،بة هونةرمةندو ميَذوونوسانيانةوة، هةموويان لةثالَ ئةكاديمياو سيستةمي هةزار سةري رِاطةياندنيانةوة ئيدعاي سةرةتاي دةورةيةكي ميَذوويي تريان تةخشان و ثةخشان ئةكرد،بؤيةكةم جار بوو لةهةموو ميَذووي مرؤظايةتيدا ميَذوو هةم سةركةوتوةكان بينوسنةوة هةم شكست خواردووةكان مؤري تةئيدي ليَبدةن،وةهةردوولاش بةرطري لةيةك رِاطةياندن بكةن و يةك ثةياميش ثةخش بكةن، ثةيامي مةرطي ماركسيزم و كؤكؤنيزم.
ئةم درؤية ميَذووية كة رِايدةطةياند كؤمؤنيزم و ماركسيزم تةواوبوو،ماهيةتي درؤزنانةي هةموو ئةو ضةث و خؤبةماركسيست زانانةشي لةسةراسةري طؤي زةويدا دةرخست و بلَندطؤي خؤيانةوة ثةخش كراو رِاطةيةنرا، داس و ضةكوشةكان لابران،ئارمي ضةث بوون فرِيَدرا، رِةنطة سورةكان و ناوةكانيان طؤردران يان تيَكةلَي رِةنطي تروناوي تر كران،باسي كريَكارو سؤسياليزم،باسي ماركس و شؤرش،شيعاري ئازادي و بةرابةري و عةدالةتي كؤمةلآيةتي، باسي حزبي ضيني كريَكار تةنها وةكو نمونةي تةوهين ئاميَز وةبةسةرضوو دةهيَنران.
كاريطةري ئةم هيَرشة بةرين و سةراثاطيرة دذةكريَكاري و كؤمؤنيزمة لةكؤمةلَطاي عيَراقيشدا وةكو هةركؤمةلَطايةكي تر،شؤركرايةوة ناو كون و كةلةبةري ذياني سياسي و كؤمةلآيةتي و فةرهةنطي كؤمةلَطا.نووسةر و قةلَةم بةدةست، حزب و لايةني سياسي،بلَندطؤي هةمةجؤر،هيضي لة ثيَشوو نةئةضوو،ئةتوت ئةمانة هةرئةم دةورةية ضاويانكردؤتةوة سةريانهةلَداوةو ثةيابوون. لةوكاتةدا حزبي كؤمؤنستي كريَكاري عيَراق ثيَكهات.
ثيَكهاتني ئةم حزبة لةوكاتةدا وةكو زؤر لايةن وكةس ثيَيان ووتين بةرِاستي تةحةداي ميَذوو بوو،تةحةداي ميَذوويةك بوو كة دةيويست ئاراستةي ئينسانةكان بؤ ذيان و داهاتووبطؤرِيَت،وة لة قالَب و ميَذووي بةناو تازةدا خواست و ئارةزوة ئينسانيةكان بؤ ئازادي و خؤشطوزةراني و دنيايةكي باشتر لة مةنطةنةبدات.
ثيَكهاتني حزبي كؤمؤنيستي كريَكاري ي عيَراق بة جيا لة ثيَداويستية ميَذوويةكةي هاوكات وةلآميَك بوو بةو رِةوتةي ئةيويست سيماي دنيا لةضوارضيَوةي”نةزمي نويَ ي دنيا” نيشانبدات و سازبدات. ثيَكهاتني ئةم حزبة،و بةدةستةوةطرتني مانفيستي ماركس وةلآمي نا بوو بةهةموو ئةو ئيدعاسةراثاطيرةي كة بؤ طيذكردني كؤمةلَطاي بةشةري طةورةترين ماشيَني رِاطةياندن و ثاشان جةنطي بؤ بةدةستةوةطيرا.جةنطي يةكةمي كةنداو هةولَيَك بوو بؤ ئارايشدانةوةي دنياي دواي جةنطي سارد بةثيَ ي ويستي رِابةري سةركةوتووي مؤديلي سةرمايةداري بازاري ئازاد بةسةر ئةوبلؤكةي ئابوريية دةولَةتيةي لة يةكيَتي سؤفيةتةوة كرابوة مؤديَليَك لةو سةرمايةداريةي كة كيَشمةكيَشي لةطةلَ بازاري ئازاددا دةكردو ريَزيَكي بةرين لة وولآتاني دنياش ببونة ثةيرةوكةراني، بؤ ماوةي زياتر لة 70سالَيش بةناوي سوسياليزمةوة دةرخواردي بةشةريةتي هةسارةي زةوياندا، و بة لةمةيدان ضونةدةريشي لةبةرمبةر ئابوري بازاردا ئةمجار هةردوولا”سةركةوتوو ذيَركةوتوو” ووتيان سوسياليزم شكستي خوارد،ماركسيزم تةواو بوو، مانفيست بةسةر ضوو……تاد.
ئةمة هيَرشيَك بوو نةك هةر بؤسةركؤمؤنيزم و رِاديكاليزم،بةلَكو بؤسةر هةموو دةسكةوتةكاني ئينسان و هةموو بيروباوةريَكي ئازاديخوازانة وثيَشكةوتنخوازانةو مؤديرن، كةبة خةباتي بزوتنةوة راديكال و ثيَشكةوتنخوازةكان و لة ثيَش هةموشيانةوة لةئاكامي سةركةوتني شؤرشي ئؤكتؤبرةوة بةدةست هيَنرابوون.
بيَطومان ئةم هيَرشةي رِاست و ضةثي بؤرذوازي كاريطةري جدي لةكورتماوةدا لةسةر بةشةريةت هةبوو، بةلآم زؤري نةخاياند كة ئيدعاي لةضةشني سةركةوتني ديموكراسي،دنياي ئاشتي وئارامي،كؤتاييهاتني تةمةني ديكتاتؤرةكان….تاد، وةكو خؤشباوةريةك رِةوتي روولة لاوازي خؤي دةست ثيَكرد،وة زوو ئةم راستية دةركةوت كؤتاييهاتني جةنطي سارد بةماناي ثةرةسةندن و بةرين بوونةوةي ئازادي ومافةفةردي ومةدةنيةكان نية،بةماناي رِذاني خيَروبةرةكةتي ئاشتي و خؤشي كؤمةلآيةتي ني ية،بة ثيَضةوانةوة هةموو دنيا لةسيَ ضوارسالَي دواي ئةم هيَرشةدا بووة مةيداني نمايشي رِوداوةدلَتةزينةكاني وةكو نائارامي سياسي و كؤمةلآيةتي.تةنانةت لة شويَني وةكو ئةمريكاي لاتين كة ذمارةيةك لة رِذيَمة عةسكةريةكان لة ناوضون و لةجيَطةياندا دةولَةتي بةناو مةدةني دامةزرا،نةبووة هؤي هيض ئالَوطؤريَكي بةرضاو لة هةلَس وكةوتي دةولَةتدا بةرامبةر بةكؤمةلَطا،بةثيَضةوانةوة لةزؤر شويَندا بةهؤي سةرهةلَداني حكومةتة ئيسلاميةكان ثةرةسةندني دةسةلآتي دين و كةنيساو كوَنةثةرستي و نائارامي زياتر بوو.بةو ماناية و بةوئيدعايةشةوة كة دةوترا ديموكراسي سةركةوتووة،لة هيض شويَنيَكدا سةركةوتني ديموكراسي!!نةبوو بة دذايةتي و وةستانةوة بةرِووي زولَم و سةركوت و بيَمافيةكان.لةوةش واوةتر سةندنةوةي مافي بةشة جياجياكاني خةلَك و تةنطةبةركردنةوةي دةستي ثيَكرد.
ئيَمة كؤمؤنستةكاني سةر بةمانفيستي ماركس و منصور حكمت زوَر زوو ثيَشبيني ئةم هةلومةرجةمان كردبوو، تةنانةت ئةو رِيزةبووين كة هةرطيز ثيَشتر باوةرمان بةوة نةبوو بلؤكي سؤفيةت نويَنةرايةتي كؤمؤنيزمي كردبيَت.
هةر بةو سةرماية سياسي وعةمةلي و فكريةشةوة حزبي كؤمؤنستي كريَكاريمان ثيَكهيَنا.
ثيَكهيناني ئةم حزبة، لةكؤمةلَطاي عيَراقدا لةطةلَ ئةوةي ثرِكردنةوةي بؤشايةك بووهاوكات وةلآميَكي زةمانةبوو بة كؤمةلَطاي عيَراق،ئةم كؤمةلَطاية حزب و لايةني سياسي هةموو بزوتنةوة كؤمةلآيةتيةكاني تيابوو،ئةحزابي ناسيونالست،ديموكرات،ئيسلامي،ناسيونال ضةث ،ريفرؤمست،و تةنانةت ليبرال….تاد.ئةوةي كة تياي نةبوو حزبي رِزطاري ضيني كريَكارو بةشمةينةتان بوو،هةر بةوهؤيةشةوة خةلَكي كريَكارو زةحمةتكيَش كرابونة زةخيرةي ئامانجي بزوتنةوة بؤرذوازيةكان ،بةو مانايةثيَكهاتني حزبي كؤمؤنيست رِوداويَكي طرنط و دياردةيةكي ئوميدبةخش وميَذووي بوو،لةدلَي ئةو هةلومةرجة جيهاني و محةليةدا ئةم حزبة رِووبةروي زؤر ئةركي طرنط و ضارةنووس سازبؤوة،ئةركي وةستانةوة بةرِووي هيَرشي رِاست وضةثي بؤرذوازي و حزب و لايةنةكانيدا،رِووبةرِووي ديموكراسي كةبؤرذوازي ميَذوويةكي دورودريَذ بوو وةكو تةفسيرو ليَكدانةوةيةكي خؤي لة ئازادي بةدةستيةوة طرتبوو،رِووبةرِووي ناسيونال-ضةث بوو كة دةميَك بوو بةناوي ماركسيزمةوة خةلَكي كريَكارو زةحمةتكيَشي طيرؤدةكردبوو،وةخةريَكي رِوحكيَشاني ماركسيزم بوو،ماركسيزمي لة تيؤريةكي شؤرشطيرانةوة بؤ ئالَوطؤرِي ريشةيي و رِزطاري كؤمةلَطا،كردبووة ضةكي طةشةي ئابووري و سةربةخويي ميللي،دذي ئيستعماري.رِوبةرووي دةسةلآتي ناسيوناليزميَكي تاسةرمؤخ درِندةي وةكو بةعس بوو،كة درِندةيةكي بووة هؤي ئةوةي وةكو كاردانةوةيةك حزب و بزوتنةوةي تاسةرمؤخ قةومي،لةسةر بنةماي بووني زولَمي قةومي لةسةر خةلَكي كوردستان سةرهةلَبدةن و قلَشت و درزي قةومي لة عيَراقدا بةرين بكةنةوة. هةروةها حزبي كؤمؤنيست ئةركي ثيَناسةكردنةوةي مةقولةو مةفاهيمةكاني وةكو ماركسيزم،شؤرش،ئازادي،ضةث….كةوتبؤوة ئةستؤ.
بةجيا لةهةموو ئةمانة كؤمةلَطاي عيَراق،بةضةندسالَيَك ثيَش ثيَكهاتني حزب هةلومةرجيَكي تايبةتي بةسةريا سةثيَنرا.و بوو بة كانوني ململانيَ ي يةكلاكردنةوةي كيَشةي زلهيَزةكاني دنيا.
بةدياري كراوي عيَراق كراية ويستطةي تاوان،كراية مةيدان و سةنتيزي يةكلاكردنةوةي بةرذةوةندي زلهيَزةكاني دنيا،كراية دةروازةي جيَخستني نةزمي نويَ ي دنياي دواي كؤتايي جةنطي سارد.جةنطي يةكةمي كةنداو وةكو يةكةمين ضةغماغةو سةرةتاي جةنطي جيَخستني ئارايشدانةوةي دنيا،جغرافياي يةكةمين جةنطي طةرمي دواي جةنطي سارد بوو كة ليَيةوة ثةيامي كويَخايةتي و هةذموني دةولَةتي ئةمريكاي بة رِةقيبةكاني ليَوة نمايش كرا،بةهةزران ئينسان بة ضةكي مةرطضيَن قةتلي عامكران وبةئاطرةكةي هةلَقرضان، ئابلَؤقةي ئابوري وةكو جينؤسايدي ئينسان وداروخاندني ذيَربيناي كؤمةلَطاي عيَراق دةستي ثيَكرد، و خةلَكي عيَراقي بيَئيرادةو برسي و نابوت كرد و دةستي دةسةلآتي بةعسي درندةي ئاوةلآكرد تا لةذيَرناوي وةستانةوة بةرِووي ئةمريكا و زايؤنيزمدا،هةموو نارِةزايةتي و خواستيَكي بةرهةقي خةلَكي عيَراق لةهةرضي زياتر خةلَتاني خويَن بكات،ناوضةكاني دذةفرين سيناريؤيةكي قيزةوني تربوو كة زوريَك لةناوضةكاني عيَراقي كردة مةيداني بؤمباباراني هةموو رِؤذةو كوشتاري شةرعي ،سةثاندني ناوضةي “ئارام” كيَشةي خةلَكي كوردستاني لة كيَشةيةكي سياسيةوة كردة كيَشةي ئاوارةكاني كوردو كؤمةلَطاي كوردستاني بيَناسنامةي وولآتي كردو كردية ئؤردوطاي ليَقةوماوان و سةرطةردان رِاطيرا،حكومةت وثةرلةماني ميليشياي حزبي لةكوردستان قوتكرايةوة،حكومةتي بيَدةولَةت و بيَناسنامةي وولآتي بة جةنطي ناوخؤيي كة بؤ بةرينكردنةوةي قةلَةمرِةوي دةسةلآتي ميليشيايي بوو ،بةهةواداضوو،كةبةهةزاران ئينسان تياي بوونة قورباني،و دةروازة بؤ دةستتيَوةرداني وولآتاني كؤنةثةرستي ناوضةكة ئاوةلآكرا،و بةكردةوة بوونة تةرةف لة واقعي سياسي كؤمةلَطادا،ريَكةوتننامةي واشنتؤن بؤ كؤتايي شةر و يةكخستنةوةي دووميليشيا و هةلَبذارن!!مؤركرا،كة لةسةر ثايةكي بؤش بيناكرابوو،هةربةوهؤيةشةوة تائيَستاش شانسي جيَ بةجيَكردني ثيَ نةبرا. برِياري 986ي نةوت بةرامبةر بةخؤراك هيَنراية طؤرو دزي و بةتالآنبرني داهاتي خةلَكي برسي لةلايةن بةعس و دةزطاي بيرؤكراسي UN و دةسةلآتي ميليشياي ئةحزابي قةومي-عةشيرةتي كوردةوة ئةوسةرةكةي ديار نةبوو، سةركوت و بيَمافي سياسي،لةسةراسةري عيَراقدا بةشيَوةي جياجيا سيماي زالَي كؤمةلَطا بوو،مافة فةردي و مةدةنيةكاني ئينساني عيَراقي بةكوردستانيشةوة جيَطايةكيان لةئيعرابدا بؤنةمابؤوة،……..لةناو ئةو هةلومةرجةدا ئؤثؤزيسيؤني بؤرذوازي عيَراق بةضةث و راستيانةوة،بةقةومي و ئيسلاميانةوة،بةسوني و شيعةيانةوة، بةكوردو عةرةبيانةوة،بةلةناوخؤبوون و دةرةوةي وولآتيانةوة،نةك لةبةرامبةر ئةم ويَستطةي تاوانانةدا كةلةدذي خةلَكي عيراق بةريَوةدةبران هةر بيَدةنط بوون، بةلَكو بةشيَكي كاراي بةرطري كةر لةهةموو ئةو تاوانانة بوون و ضةثلَةيان بؤي ليَئةدا،ئةوةي لةم نيَوةدا لةدذي هةموو ئةم تاوانانة دةرحةق بةخةلَكي كريَكاروزةحمةتكيَشي عيَراق دةكرا،راوةستا،ماهيةتي ئةم سياسةتانةي ريسواكرد،خةلَكي لةدذيان سازداو رابةري كرد،سياسةتي دروست و رِيَطاضارةي خستةبةردةم خةلَكي عيَراق تةنهاو تةنها حيزبي كؤمؤنيستي كريَكاري ي عيَراق بوو،هةربةوهؤيةشةوة هةموو ئؤثؤزيسيوني بورذوازي بةثيَ ي تواناي خؤيان وةكو بةعس لة كيَشةدابوون لةطةلَ ئةم حزبة،دةيان ثيلانيان لةدذمان وةريَخست،ياساي بةعسيان بؤدةمةزةردكردينةوة ولةدذمان بةرزيانكردةوة،قورعان و فتواكاني محةمةديان لةدذمان كردة ياسا،كوشتاريان كردين،و بةئاشكراش ثيَيان ووتين ئيَمة ئيَوةمان ثيَ قبولَ ناكريَت،ئيَران و بةعس ليَيمان تورةن،مةجلس ئةعلي و ئيسلاميةكان ليَمان نارِازين….تاد.
سيناريؤكة بةردةوامة،ويَستطةي تاواني طةورةتر بةريَوةية.11ي سيَبتةمبةر ئةورؤذةية ئيسلامي سياسي دةست ثةروةردةكراوي ئةمريكاو غةرب شكؤي ئةمريكاو ئالآهةلَطري نةزمي نويَ بة لةخويَن هةلَكيَشاني هةزاران ئينساني بيَتاوان لةكردةوةيةكي خؤكوذي و خةلَكوذيدا،دةخاتة مةترسيةوة.
دةولَةتي ئةمريكا طرذئةبيَت،لاشةي لةخويَن هةلَكيَشراواني تيرؤرئيسلامي سياسي دؤستي دويَني بةدةستةوةية و رِادةطةيةني سةردةم سةردةمي وةستانةوةية بةرِووي تيرؤردا،لةبةين بردني تيرؤر كاري هةموو دنياية، دريَذخايةن و فراوانة،ئةوةي لةطةلَ ئيَمة دذي تيرؤر نةبيَت لايةنطري تيرؤرة. بةلَيَ قورباني وولآتاني دنياكيبةركييانة،هةموان دةلَيَن راستة،جاريَكي تر فايلةسةرئاوةلَةكاني دنيا دةهيَنريَنةوة سةر ميز، ئةفغانستان،عيَراق،ئيران و كؤريا….وةكو سةرضاوةي هةرِةشة ناونوس دةكريَن، ض نيعمةتيَكة!!نةزمي بةناونويَ دنيا جيَنةكةوتووة،كؤسثي لةثيَشة،شةري دذي تيرؤر هةولَيَكي ترة بؤ جيَخستني،هةولَيَكي ترة بؤتةسليمكردني رةقيبةكان،ئةفغانستان و رِذيَمي تاليبان ثارويكي سوكةلَةية،سةرضاوةي ئةلقاعدةية،حكومةت نية، تةنها سيمايةكي هةرةقيَزةوني دةسةلآتي ضةند جانةوةريَكة، بةزووي بنكةودةسةلآتيان دادةروخيَنريَت،دةسةلآتيَكي طويَ لةمست كة تةعبير لةديموكراسيةتي نةزمي نويَ!!دةكات دادةسةثيَنريَت.بةلآم ئةمة كةمة كةس بةمة ناترسيَنريَت،كةسيش زؤرنارةحةتي كةوتني دةسةلآتي ئةم جانةوةرانةي ني ية.فايلي ئةسلَي دةبيَ بهيَنريَتة بةردةست،عيَراق ئةو فايلةية كة هةم ئةولةوياتي هةية و هةم جغرافياي مململانيَيةكي زياتر لةدةسالَةي ئةمريكاو رةقيبةكانيةتي،هةميش نيزاميَكي سةرةرِؤي غولئاساية!!،هةرِةشةية بؤسةر وولآتاني دراوسي و دنيا،خاوةني ضةكي كؤكوذة،برِيارةكاني نةتةوةيةكطرتوةكان جيَ بةجيَ ناكات،ثةيوةندي هةية بة ئةلقاعيدةوة…..تاد.
ئةمجارة بةلَي قوربانةكان ضةند دةنطيَكي كزن،ئةمجارة رةئي طشتي دةلَيَ نا،نارةزايةتي و خؤثيشاندان دنيا دائةطريَت،خةلَكي هاواردةكةن، ئةم شةرة بؤ ديموكراسي ني ية،لةدذي ديكتاتؤريةت ني ية،بؤ طؤريني رِذيَمي بةعس ني ية،بؤ لةبةين بردني ضةكي كؤكوذ ني ية، هاوارئةكةن ديموكراسي بة بؤمب وةدي ناية، ديكتاتؤريةت بة ديكتاتؤريةتي جةنطي كؤتايي ناية،ضةكي كؤكؤذ بةداباراندني ضةكي كؤكوذ بةسةر كؤمةلَطايةكي 20 مليونيدا،رِيَطاي دامالَيني ضةك ني ية،سيناريوَي نيشانداني بةلَطة مخابةراتيةكاني ئةمريكا نةك رةئي طشتي بةلَكو رةئي رةسمي وولآتانيش بؤ خؤي كةسب ناكات،تةنانةت ريَكخراوي نةتةوة يةكطرتوةكان مل بةبةكارهيَناني هيَزي عةسكةري نادةن،بزوتنةوةي دذي شةر دنيا دائةطريَت ئةبيَتة هيَزيَكي طوشارهيَنةري بيَويَنة لة ميَذووي مرؤظايةتيدا،ئؤثؤزيسيوني بوَرذوازي عيَراق بة ثيَضةوانةي رةئي زالَي دنيا ضةثلَة بؤ جةنط ليَئةدةن،بة ئيرادةي مليونةها ئينسان لةدذي جةنط كة ثةيام دروشمةكانيان تارادةيةكي زؤر رِؤشنة ،ئةلَيَن ئةمة نارةزايةتي و خؤثيشانداني ئيسلامي و بةعسيةكانة،لةو نيَوةدا ئةوة هةر حزبي كؤمؤنستي كريَكاري عيَراقة كؤمؤنيزمي “منصورحكمةت “ماركسة و لة ثالَ بةرةي متةمةديني دنيادا ئةوةستيَت،ماهيةتي جةنط نيشان ئةدات،ئاكامةكاني جةنط رؤشن ئةكاتةوة،رِادةطةيةني بةرةي متةمةدين كة شةقامي وولآتةكاني داطرتووة بةرةي دذي دوو بةرةي تيرؤرستيية،بةرةي تيرؤريزمي ئيسلامي و تيرؤريزمي نيَودةولَةتي ية،بةرةي بةئاطاهاتنةوةي دنياي متةمةدنة،بةرةي ئةو ئينسانانةية كةبةدواي شكستي بلؤكي شةرقدا بةدواي ئازادي و راديكاليزم و عةدالةتي كؤمةلآيةتيةوةن.
بالآي ملهوري قازانج ثةرستي و شةرخوازي مل بة ئيرادةي مليونةها ئينسان نادات و جةنط رِوئةدات،لةطةلَ ويَرانبووني كؤمةلَطايةك و لة خويَنكيَشاني هةزاران ئينساندا رِذيَمي صدام حسيَن لوش ئةدريَت،رِاستي ثةيامي بةرةي متةمةدين ورِاديكال و كؤمؤنيزمةكةي ئيَمة بةرؤشنترين شيَوة ئةبن بةواقع(هةرضةندتالَ)بةلآم حاشا هةلَنةطر.
بةرةي بورذوازي عيَراقي شايي لؤغانيانة،ئةوان ئةوةي كة بؤيان طرنط نية خةلَك و ضارةنووسي كؤمةلَطاية،بؤية بةسةرلاشةي خةلَك و خويَن و كوشتاريشدا بيَت،طرنط طرتنة دةستي دةسةلآتة.ئةمة ئةو راستيةية كة حزبي ئيمة زوَر بةر لةجةنط رِاي طةياندبوو.
جةنط كؤمةلَطاي عيَراق دةكاتة مةيداني بةرامبةركي تيرؤرستي و ذينطةي تيرؤرو ثيَطةي تيرؤريزم و ئيسلامي سياسي بةهيَزئةكات،حةقيَقةتيكي ترة كة حزبي ئيمة راي طةياندبوو.
لةجيَطاي فاشيزمي قةومي رِذيَمي صدام،فاشيزمي قةومي و هاوكات ديني تايفي دةبيَتة ملؤزمي سةردلَي خةلَكي عيَراق،و ناوضةكة،حةقيقةتيَكي ترة،كة ئيَمة رامان طةياندووةو سةرةتاكةيشي ديارة.
ئيَستا خةلَكي عيَراق هةروةكو رِامان طةياندبووة، سةرباي هةولَةكاني ئةمريكاو هيَزةطويَ لةمستةكاني لةريَطاي ثيَكهيناني حكومةت و سازدانةوةي دةولَةت و ثةسةندكردني ياساي بةريوةبردني وولآت، رِوبةرِوي سيناريؤيةكي رِةشة،ئاسةواريَك لةدةولَةت،وةلةحكومةت وياسا نية،ئةوةي كةئيَستا ثيَي دةلَيَن حكومةت و دةولَةت و ياسا،تةنها سةرةتاي هةولَيَكن بؤ بيَئيرادةكردني خةلَكي عيَراق و تةسليم كردنيان و هاوكات ريَطايةكي دةرضوني ئةمريكاية لةو ئةزمة سياسي وعةسكةري و تةنانةت ديبلؤماسيةي لة عيَراقدا يةخةطيري بووة.
ئةمةش هةر ئةو حةقيقةتةية كةثيَشتر رِامان طةياندبوو،ئيَستا كة ئةم حكومةتة(قةومي و ديني و تايفي،وبةعسيةي)قوتكراوةتةوة وةكو هةولَيَك بؤ بيناكردنةوةي عيَراق و ذيَردةستةكردنةوةي خةلَكي بيَبةشي عيَراق، كة دةيانةويَ لة ريَطاي بةدةستةوةطرتني سةركوت و داثلؤسينةوةو بةهيَناني ” ياساي ئاسايشي نيشتماني””ثيَكهيَنانةوةي دةزطاي مخابةرات ” “ياساي حوكمي ئيعدام”…..تاد. خةلَكي عيَراق تةسليمي ياساكاني بةعسي قةومي وديني و تايفي وعةلاوي وياوةرةكان بكةن.
ديارة ئةطةر ئةم هةولآنةيان شانسي ضونة ثيَشةوةي ببيَت،ئةوا عيَراقي دواي صدام،لةعيَراقي سةردةمي صدام زياتردةبيَتة زيندانيَكي طةورة،دةبيَتة مةكؤي كوشتارو شكنجة،ئيعدام وسةركوت،ئاوارةيي و برسيَتي،بيَمافي سياسي و كؤمةلآيةتي و فةرهةنطي،تةفرةقةو هةلآواردني ديني وقةومي…..تاد.
نابيَ ريَطة بدريَت ئةم جةنابانةي عاشقي زيندان وكوشتارو هةلآواردن و بيمافي هةمةلايةنة،لةذيَرناوي طيَرانةوةي ئةمنيةت و شةرِي تيرورستاني بياني وناوخؤدا،لةذيَرناوي شةرِي لايةنطراني صدامدا،شةرِي هةمةلايةنةي خؤيان لةدذي خةلَكي عيَراق بؤ بضيَتة سةر،ريَطاي طيَرانةوةي ئةمنيةت و نان و ئازادي و دامةزراندني حكومةتيَكي علماني غةيرة قةومي،تةنها دةتواني بةردي بناغةي بيناكردنةوةي دةولَةتي عيَراق نويَ بيَت كة خةلَكي عيَراق دةتوانن تيايدا ئاهي بةختةوةري هةلَبكيَشن، بةدةستةوةطرتني ئامانجيَكي ئاوا و كؤبونةوة لةدةوري ئةم ريَطا ضارةية و لةدةوري سياسةت وبةرنامةي حزبي كؤمؤنيستي كريَكاري عيراق،تاكة ريَطاي رزطاري و كؤتاييهيَنانة بةسيناريوي رِةشي ئيَستا و دةستكؤتاكردني هيَزةكاني تيرؤرو ونائةمني و هةولَة رةشةكاني حكومةتي كارتؤني ئيَستا. ئةمةثةيامي حزبي كؤمؤنيستي كريَكاري ية لة 11هةمين سالَيادي ثيَكهاتنيدا.
ئيَستا بةسةربةرزيةوة يادي 11 سالَةي ثيَكهاتني ئةم حزبة ئةكةينةوة و تةحةدا ئةكةين كة ئةم حزبة سةرباري هةر هةورازونشيَويَك بةحةق تاكة دياردةي ئوميَدبةخشي رزطاري بووة. حزبي ريَكخستن ورِزطاري ضيني كريَكاروبيَبةشان بؤرزطاري، حزبي رِوخاندني رِذيَمي بةعس،حزبي وةستانةوة بةرووي سياسةت دذي ئينسانيةكاني ئةمريكا، حزبي دذي بةرة تيرؤرستيةكان ،حزبي دذي دةستيَوةرداني وولآتة كؤنةثةرستةكان، حزبي بةرةسمي ناسين و خةباتكاري لابردني ستةمي ميللي لةسةر خةلَكي كوردستان،و وةستانةوةي بةرووي ناسيوناليزمي كوردو سات وسةوداكاني لةطةلَ بةعس و كريَطرتةيي بؤ وولآتاني ناوضةكة و تالآنيدا، حزبي بةرامبةركي بؤ ئازادي بيَقةيدوشةرتي سياسي،طيَرانةوةي ئيرادة بؤ ئينسان،بةرطري لة مةدةنيةت،لة ئازادي ،حزبي شةر لةطةلَ كؤنةثةرستي ديني و دةستةوتاقمةكانيدا ،بةرطري لة يةكساني ذن و ثياو،مافةكاني منالآن و لاوان،جيَخستني سونةتي نويَي خةباتكارانة،مململاني ي سياسي،فةرهةنطي مؤديرن،…… تادةطات بة خةباتي ليَبراوانةي ئةمرؤي بؤ رِزطاري كؤمةلَطاي عيَراق لةدةستي هيَزة رِةشةكاني سيناريؤي رِةش لة هيَزةكاني ئةمريكاو دةست وثيَوةنديةكانيةوة لة حكومةتةكارتؤنيةكةيدا تا باندة تيؤررستةكاني ئيسلام وشيعةي سياسي و قةومثةرستة نارِازيةكان و بةعسية سةرطةردانةكان.بةياني دةور و نةخشي ثرشكؤ و حاشاهةلَنةطري ئةم حزبةن.وةتةنها ئةم حزبة حزبي بيَبةشاني عيَراقة بؤ رِزطاري و ئازادي خؤشطوزةراني و خؤشبةختي.
19/7/2004