Home ئەرشیف2007 ناردنی هێزی پێشمەرگە بۆ ناوشەری کۆنەپەرستانەو تائیفی، سەفقەیەکی سیاسییە…

ناردنی هێزی پێشمەرگە بۆ ناوشەری کۆنەپەرستانەو تائیفی، سەفقەیەکی سیاسییە…

by Abdulla Mahmud

 

عبداللة مةحمودimages (1)

تا ماوةيةكي كةم بةر لةئيَستا، هةركاتيَك باسي ناردني ثيَشمةرطة بؤ بةغداو شويَنةكاني تري عيَراق هاتباية ئاراوة، بةرثرساني ثارتي و يةكيَتي بةحةماسةوة وةلآمياندةدايةوةو ثيَداطريان لةسةر ئةوة دةكرد، كةهيَزي ثيَشمةرطة هيَزي كوردستانة، هيَزيَكة خؤي ناطليَنيَتة ناو هةلومةرجي ئيَستاي عيَراق و بةشداري لةشةر و بةيةكدانةكةي ناكات، هيَزي ثيَشمةرطة نابيَ ببيَتة نيشانةي قةناسةي تيرؤرستان، هيَزي ثيَشمةرطة شارةزايي جغرافياي شارةكاني عيَراق نيية، هيَزي ثيَشمةرطة زماني عةرةبي نازانن، هيَزي ثيَشمةرطة فيَري ئةم جؤرة لةشةرِ نين كة ئيَستا لةشارةكاني عيَراق لةئاراداية، هيَزي ثيَشمةرطة هيَزيَكة بؤ بةرطري لةخةلَكي كوردستان و ثاراستني دةسكةوتةكاني حكومةت و ثةرلةمان و خواستة بةديهاتوةكاني خةلَكي كوردستان!!…. تاد.

ئيَستا دواي بلآوبونةوةي ياداشتي بةيكةر-هاملتؤن و ثاشان سةرداني نيضير بارزاني بؤ بةغدا، برِيار دراوة كة هيَزي ثيَشمةرطة” ليوايةكي يةكيَتي و ليوايةكي ثارتي” بضن بؤ شارةكاني بةغداو شارةكاني تر، بةمةبةستي شةرِي تيرؤرستان و سةقامطيركردني ئةمنيةت!!… بؤ رِؤشنايي خستنة سةر ئةو ئامانجانةي يةكيَتي وثارتي لةناردني هيَزي ثيشمةرطة بؤ شارةكان عيَراق بةدوايةوةن، دةبيَ لة وةلآم بةضةند ثرسياريَكةوة دةست ثيَ بكةين.

ئايا بؤضي برِيار لةناردني ثيَشمةرطة درا، لةكاتيَكدا تا مانطيَك لةمةوبةر دذايةتي ناردني دةكرا؟ ناردني هيَزي ثيَشمةرطة بؤ شارةكاني عيَراق، بؤ طيَرانةوةي ئةمنيةت و شةرِي تيرؤرستانة؟ئايا ناردني هيَزي ثيَشمةرطة تةنها بؤضةند ئؤثةراسيؤنيَكي تايبةتة وةكو رِادةطةيةنريَت؟ بةشداري هيَزي ثيَشمةرطة لةطةلَ سوثاي عيَراق!! لةضوارضيَوةي بةرطريكردنة لة عيَراق و بنياتنانةوةي سوثايةكي نيزاميدا؟ ئايا هيَزي ثيَشمةرطة خؤي هيَزيَكي نيزامي ية؟ ئايا ناردني هيَزي ثيَشمةرطة لة قازانجي خةلَكي كوردستانة؟ وة بةكورتي ئامانج لةناردني هيَزي ثيشمةرطة ضي ية بؤ بةغداو شارةكاني تر؟

بؤهةموو خةلَكي كوردستان و بةتايبةتيش بؤئةوانةي متابعةي كاروباري سياسي دةكةن، ئاشكراية كة تا مانطيَك بةر لةئيَستا باسي ناردني هيَزي ثيَشمةرطة بؤ شارةكاني عيَراق لةلايةن بةرثرساني سياسي و عةسكةري يةكيَتي و ثارتي بةتوندي رِةتدةكرايةوة، كةضي ئيَستا بةئاشكرا و بة فةرمي ئةوة رِادةطةينن كة هيَزي ثيشمةرطة دةضيَتة بةغداو بةشداري لةسةقامطيركردني ئةمنيةت دةكات!

ديارة طيَرِانةوةي ئةمنيةت و سةقامطيري لةعيَراقدا، و رِاطرتني ئةو فوارةي خويَنةي لةجةستةي ئيَستاي خةلَكي بيَتاوان دةرِوات لةقازانجي خةلَكي عيَراق و كوردستان و ناوضةكةية وهةركةسيَك بةئةندازةي تالَة دةزويةك ئيحساسي ئينساني هةبيَت، بةهةوالَي كوذران و سةقةت بوون و ئاوارةبوني خةلَكي عيَراق، تةزوو بةلةشيا ديَت و نةفرةت دةكات لةو جانةوةرانةي عيَراقيان بةو دةردة بردووة، وةهةر هةنطاويَكيش لةرِاستاي كؤتاييهيَنان بةشةرِي تايفي و بةيةكداداني تيرؤرستي و ، بةداطيركاري و نائةمني بنريَت، كاريَكي ثيرؤزةو دةبيَ ثيَشوازي ليَبكريَت.

بةلآم هيض لةوة رِؤشنتر نيية، ئةوانةي عيَراقيان بةم دةردة بردووة، بةر لةوةي كؤنةبةعسيةكان وئيسلامية توندرِةوةكاني سةر بة قاعيدةبن، ميليشاي جؤراوجؤري ئةو رِةوت و هيَزو لايةنة سياسي و تايفي و قةوميانةن كة بةرثرسة ثلة يةكةكانيان لة حكومةت و ثةرلةماندان، ميليشياكاني سةر بةسةدرو حةكيم و جةعفةري و سالح موتلةط و عةلاوي و……. و ئةوةيش بة ثلةي يةكةم كؤمةلَطاي لةخويَن هةلَكيَشاوة شةرِي ناوخؤي و تايفي ية، كة ئةو ميليشيانة بةرِيَوةي دةبةن.

ئةمرؤ لة جيَطاي بةعةرةب كردن” تةعريب” و بة بةعسي كردن” تةبعيس” كة رِذيَمي لةدةسةلآت كةوتووي بةعس لةماوةي دةسةلآتي خؤيدا لةعيَراق ثيادةي كرد، ئيَستا بةشيعةكردن” تةشيع” بةدةرةجاتيَكيش و بةسونةكردن”تسن” لةلايةن ميليشاي بةشدار لةدةسةلآتدا بةرِيَوةدةبريَن، و تةتهيري تايفي بةرضاوترين دياردةي شيَواندن و نائةمنكردني كؤمةلَطاي عيَراقة، كة رِاستةوخؤ بةرهةمي جةنط وداطيركارية.

لةناو بةيةكدادانيَكي ئاواي تايفييداية، كة دةستةو تاقمة تيرؤرستةكاني سةر بة قاعيدةو كؤنةبةعسيةكانيش لةدةرةوةي دةسةلآتي رِةسمي ئيَستاي عيَراقدا و بؤ سةهم بوونيان لةدةسةلآتدا، شةرِي هيَزةكاني ئةمريكاو حكومةتة دةسكردةكةي ئةو دةكةن.

ئةم واقعيةتة تالَةش هي ئةم هةفتةية و ضةند مانطي رِابردوو نيية، بةلَكة بةدواي كةوتني بةعسةوة سةري هةلَداوةو دريَذةي هةيةو لةبةرين بوونةوةداية، بؤية ناردني هيَزي ثيَشمةرطة لةو كات وساتةدا  نةك بةهيض جؤريَك ثةيوةندي بةطيَرانةوةي ئةمنيةتةوة نيية،بةلكو بةهةموو ثيَوانةيةك و مةنتيقيَك هةنطاويَكة بؤ بؤ رِيَطةخؤشكردن وزةمينةسازكردن بؤ دةستيَوةرداني ميليشاكاني عيَراق لة وةزعي كوردستان و لة ثيَشيشيانةوة بؤ ملهوري نواندنيان لةكةركوك، بؤية ناردني ثيَشمةرطة بةهيض جؤريَك ثةيوةندي بةطيَرانةوةي ئةمنيةت بؤ عيَراق نيية،و  ئةمة دؤريةكي شاخدارة.

هةروةها ئةوةي كةبةرثرسي ئةحزابةكان رِايدةطةيةنن، كة طواية بةشداري ثيَشمةرطة بؤضةند ئؤثةراسيؤنيَكي دياريكراوة، بةجيالةوةي فيَلَيَكة لةضةكدارةكانيان بؤ بردنيان بؤ ناو كورةي جةنطيَكي كؤنةثةرستانةي تايفي، فريوكاريةكيشة بؤ ئيحتيواكردني نارِةزايةتي خةلَكي كوردستان بةرامبةر بةو هةنطاوةييان.

  لةعيَراق ئؤثةراسيؤنيَكي تايبةت نيية، عيَراق لةناو دلَي سةدان ئؤثةراسيؤني ميليشيايداية ثةلوثؤ دةكوتيَت و بةشداري ثيَكردني ثيَشمةرطة بةثيَي هدنةيةكة لةطةلَ ميليشياكاني تري سةر بةحكومةت. مادام لةكيَشمةكيَشي تايفيدا ميليشياكان و خةلَكي سةر بةتايفةكان دةكوذريَن و سةردةبرِدريَن، دةشيَويَنريَن و لاشةكانيان لةقةراغ شارةكان و كةلاوةكان، فريَدةدريَت يان بةكؤمةلَ ذيَر خاك دةخريَن، نابيَت ميليشياكاني يةكيَتي وثارتي مةعاف بن و دةبيَ هةروةختيَك داواكران ئامادةبن و بةشداري بكةن لةو مةئموريةتةي ثيَيان دةسثيَردريَت. هاوكات دةبيَ باجي خؤيان بدةن و لةونيَوةشدا قةرةبووي خويَني  كوذراو سةقةت بوةكانيان بةثيَ ي هدنةي سةراني ئةحزابي كوردو لةطةلَ سةراني ئةحزابي ديني و قةومي عيَراق،  وةربطرن.

فريوكاريةكي تر ئةوةية كة دةوتريَت ناردني هيَزي ثيَشمةرطة بؤ بةرطريكردنة لة عيَراق و هةنطاويَكة بؤ ثيَكهيَناني هيَزيَكي نيزامي، ئةمةش درؤيةكي بيَ ثؤششة ضونكة هةموو كةس دةزانيَت كة وةزعيةتي عيراق بةرهةمي داطيركاري ية، هةموو ئةوهيَزانةش كةئيَستا بةشيان لةحكومةتدا هةية، خزمةتكاري داطيركاري ئةمريكين و لةبةرامبةر بة بريارو رِاسثاردةي هةر بةرثرساني ئةمريكاشدا مليان لة تالَة موويةك باريكترة، و باسي بةرطريكردن لةعيَراق كةسي ثيَ فريونادريَت مةطةر معةليق و موحةليلة سياسي ية راسثيَردراوةكاني كوردسات و كوردستان تيفي.

ئاخر عيَراقيَك هيض شتيَكي بةبرِياري حكومةتي عيَراق نةبيَت و تةنانةت حكومةت لة كارتؤنيَك زياتر هيضي تر نةبيَت و هةموو شتيَك بة برِياري حكومةتي ئةمريكاو باليؤزةكةي بيَت و بةثيَي ياداشتي سياسية طةورةكاني ئةمريكاش(بيكةر-هاملتؤن) بريار بيَت ئيران وسورياو وولآتاني ناوضةكة دةوري بةشداري ثيَكردنيان لة ثرؤسةي سياسي عيَراقدا ثيَببرِيَت، ئيتر ض ثيَويست بة بةرطري دةكات و بةرطري  لة كيَ؟  وا بريارة ئةوانةي دةستيان كورتة لة وةزعي عيَراقدا، دةستيان دريَذ بكريَت و فرسةتيان ثيَبدريَت، بةعسيةكان بيَ سةدام بطيَرِدريَنةوة ناو دةسةلآت كةواتة ديسان بةرطري و ثارستني حكومةت لةكام هيَزو كام دةولَةت؟ خؤ لةو هيَزو دةولَةتانة دوذمنكارتر نين.

تائةوجيطايةي باسي هيَزي نيزامي ية، لةعيَراق هيض هيَزيكي نيزامي و متةمةكيزي دةولَةتي ني ية، ئةوةي هةية هيَزي ميليشياي ية، و بةثارةوثولي تالآنكراوي ثاروي دةمي خةلَك و ثارةوثولي ولآتاني كؤنةثةرستي ناوضةكة، بونةتة ملؤزمي سةر دلَي خةلَك و دوو شيفت كوشتار ئةكةن، و دوو موضةش وةردةطرن، شيفتيَك خةريكن ذيَربةذيَر قةسابي تايفي يةكتري دةكةن و بةدةمامكي جؤراوجؤرةوة خةلَكي لةسةر بنةماي ناو ناسنامة و زمان، لةخويَنا ئةطةوزيَنن و شيفتيَكيش لة ذيَرناوي شةرِي دذة تيرؤرو دابينكردني ئةمنيةتدا، بةئاشكرا هةمان كوشتارو قةسابخانة دةخولَقيَنن و لةبةرامبةريشدا ثارةي هةردوو شيفتي كارةكةيان وةردةطرن.

هيَزي ثيَشمةطةرش هةرطيز هيَزيَكي نيزامي و متةمةركيز نةبووة(تةنانةت يةكطرتنةوةي ئيدارةكانيان بةبيَ يةكطرتنةوةي هيَزي ثيَشمةرطةية)، بةلَكو هةميشة هيَزي ضةكداري ئةحزاب بووة، هةركاتيَك ثيَوستي كردبيَت، بة كؤدي ئةحزاب خراوةتةطةر، ضةندين جار بؤ شةرِي يةكتري( شةري ناوخؤ)و بؤ ثيَشلةشكري سوثاي ثاسداران و ئيتلاعات بؤ سةر ئؤثؤزيسؤني ئيَراني، ضةندين جاريش بؤ ضاوساغيكردن بؤ سوثاي توركياو ليَداني  ثةكةكة، ء هةروةها بؤ ثيَشلةشكري سوثاي بةعس و لةثشتةوة خةنجةر نةدان لة كؤماري عيَراق، و… دةيان و سةدان جاريش بؤسةركوتي نارِةزايةتي و تةقةكردن لة مانطرتني كريَكاران و خؤثيشانداني  رِةواي خةلَكي هةلَةبجةو سليَماني و رِانيةو ئاكريَ و طةرميان و قةلآدزيَ و دهؤك وضةمضةمالَ و خويَندكاراني زانكؤو ثةيمانطاكان و ضةندجاريش بؤ سةركوتي مخالفيني سياسي خؤيان……..تاد.

 بؤ يةكجاريش ئةم هيَزي ثيَشمةطةية كة زوربةيان رِؤلَةي خةلَكي كةمدةرامةتي كوردستانن، وةكو باقي خةلَكي كوردستان هيض ئيرادةيةكيان لةسةر ئةم هةنطاوانة نةبووة كة ثيَيان نراوة، بةلَكو هةميشة ناضاركراون دةست بؤ ئةوكارة قيَزةونانة بةرن كةدذي بةرذوةندي خؤيان و خةلَكي  هاوضارةنووسي خؤيان بووة.

كةواتة ناردني هيَزي ثيَشمةرطة لة لايةن يةكيَتي و ثارتي يةوة بؤضي ية؟

يةكيَتي و ثارتي لةميَذووي ثيَكهاتنيانةوة تا ئيَستا بؤ يةكجاريش طويَيان بة برِيارو ئيرادةي خةلَكي كورستان نةداوةو هةميشة لةسةرو بريارو ئيرادةي خةلَكي كوردستانةوة، كةوتونةتة سازش و سات وسةوداو مامةلَة، تةنانةت سات وسةودا بة كارةساتةكانش(ئةنفال، كيمياباران، ئاوارةيي، راِطواستن…) يةكيَك لة داهيَنانةكانيان بووة.

 هةنطاوي ئةمجارةشيان بةناردني هيَزي ثيَشمةرطة لةدريَذةي هةمان سياسةتي ضةوتي لكاندني خؤيان بة سياسةتي رؤذو سياسةتي ئةمريكاو حكومةتة كريَطرتةكةي لة عيَراقداو لكاندنةوةي كوردستان بة عيَراقةوةية. ئامانجيش لةو سياسةت و هةنطاوة بةكوشتداني رِؤلَةكاني خةلَكي كوردستانة لةئاشي بةيةكداداني تيرؤرستي و شةرِي تايفيدا، بؤ لةدةست نةداني بةشة دةسةلآتيان لة حكومةتي ناوةندي و كريَطرتةي ئةمريكاو لةدةستنةداني قةلَةمرِِةوي دةسةلآتيانة بةسةر خةلَكي كوردستاندا. تةسليمكردني خةلَكي كوردستان و بةبارمتةطرتني خواست وئارةزوةكانيانة لةمامةلَةكردنياندا لةطةلَ ئةمريكاو حكومةتي مةركةزي بةمةرجي ئةوةي لةبةرامبةردا سةفةقات لةثارة بثضرِن. ئةمةش ئامانجيَكي ئاشكراو رِاطةيةنراوي لةثيَشوتري يةكيَتي و ثارتي بوو.

هةموو كةسيَك طويَ بيستي ئاشكراي بةرثرساني يةكيَتي وثارتي بوو كة دةيانووت  هيَزي ثيشمةرطة لةلايةن دةولَةتي مةركةزيةوة ثارةي ثيَنادريَت و ئةمة يةكيَكة لةمةسةلة هةلَواسراوةكاني نيَوان حكومةتي كوردستان و حكومةتي مةركةزي، هيَنانةطؤري ئةمة لةطةلَ حكومةتي مةركةزي و بالَيؤزي ئةمريكا تةنها بةوة بةسةرئةنجام طةيشت كة دةي باشة ئيَوةش ئةطةر بةشيَكن لةهيَزي بةرطري نيشتماني!! هيَزةكانتان بهيَنن و لةمةيداني بةرامبةركيي عيَراقدا رِؤلَبطيَرن، سةرئةنجام بةرِةزامةندي نيشانداني حكومةتي مةركةزي بة داني برة ثارة بؤ هيَزي ثيَشمةرطة رِيكةوتن لةسةر برِةكةي، يةكيَتي و ثارتي برِيارياندا هيَزي ثيَشمةرطة بنيَرن وبةويَنةي بةشيَك لةهيَزي بةرطري نيشتمانيء شةرِي دذة تيرؤرو طيَرانةوةي ئةمنيةت بؤ عيَراق!. بةكورتي يةكةي لةبةرامبةر ثارةدا هيَزةكانيان ناردو بةمةش بةرِاستي سةردةمي فةوجة خةفيفةكان و مستةشارةكانيان بةبيرهيَنايةوة كة بة قؤنتةرات وثارة لةلايةن بةعسةوة بةكريَدةطيران، ئةمجارة لةجيَطاي دةيان فةوج و مستةشار سةركردايةتي يةكيَتي وثارتي بةويَنةي دووكؤمثانياي قؤنتراتضي، لةسةفقةيةكي سياسيدا برِياري ناردني هيَزي ثيشمةرطةياندا بؤ ناو ئاطرباراني جةنطي تايفي وشةرِي تيرؤرستي. ديارة بةجيا لةوئامانجة سةرةكي ية كة زيادكردني بودجةي ثارتي و يةكيَتي و حكومةتةكةيان بوو، ضةند ئامانجيَكي تريشي هةية، لةوانة يةكيَتي و ثارتي دةيانةويَت بةم كارةيان هيَزي ثيشمةطة لة ميليشياوة بة هيَزيَكي نيزامي بةرطري كةر لةعيَراقي نويَ نيشاني هاوثةيمانةكانيان بدةن لةحكومةتي عيَراقدا، بةمةش لاني كةم لةثرؤسةي ضةكدامالَيني ميليشياكان كة ليَرةو لةويَ باس دةكريَت بةربطرن لةوةي هيَزي ثيشمةرطةي كوردستان بطريَتةوة. دةيانةويَ هيَزي ثيَشمةرطةش وةكو ميليشياي رِةوتةكاني تري بةشدار لةحكومةتدا مةعاف بيَت و بةدةست ليَنةدراوي بميَنيَتةوة.

ئامانجيَكي تر نيشانداني هيَزي ثيَشمةرطةية  وةكو ميليشيايةك بة ميليشياكاني تري ئيَستاي عيَراق، تا لةورِيَطةيةوة نيشانبدةن كةئةوانيش بةويَنةي ميليشياكاني عيَراق لةذيَر قةلَةمرِةوي دةسةلآتي خؤياندا خاوةني ميليشيان و ئامادةي بةرطرين لةدةسكةوتةكانيان و جيَطاو رِيَطاي سياسيان لة عيَراقدا.

بةلآم هيض كام لةو ئامانجانة كة يةكيَتي و ثارتي بةدوايةوةن، ئامانجي خةلَكي كوردستان نيية و ناردني هيَزي ثيَشمةرطة، ديسان بةماناي نةطبةتيةكي ترو سات وسةودايةكي ترة كة بة خويَني رِؤلَةكانيانةوة دةكريَت و لةوةش واوةتر ئاكامي ترسناكي سياسي بةدواوة دةبيَت.

ئاخر ناردني هيَزي ثيشمةرطة بؤ ناوشةرِي تايفي و بةيةكداداني ميليشيايي ئيَستاي عيَراق، بةماناي قولَكردنةوةي هةرضي زياتري قلَشتي قةومي نيَوان خةلَكي كوردزمان و عةرةبزمانة و ئاطرداني فتيلي شةرِي قةومي دةورةي داهاتووة، بةتايبةتيش مؤركردني شةرِي سبةيني ية لةشاري كةركوك.

بؤية ئةم هةنطاوةي يةكيَتي و ثارتي هةنطاويَكي بيَئةندازة دوذمنكارانةية بةرامبةر بةخةلَكي كوردستان و ئايندة سياسيةكةي.

خةلَكي كوردستان هةرطيز نايةويَت رِؤلَةكانيان لةبةرامبةر سةفقةيةكي سياسيدا رِةوانةي بةغدا بكريَن، و ببنة بةشيَك لة ميليشيايةكي ثان وثؤري دةسةلآتيَكي مةزهةبي-قةومي لةعيَراقدا، كة بةرِاستي هةرِةشةيةكي طةورةن لةسةر كؤمةلَطا بةطشتي و لةسةر ماف و داخوازيةكاني ثيَكهاتةكاني كؤمةلَطاي عيَراق  و خةلَكي كوردستان بةتايبةتي و سةرضاوةي سةرهةلَدانةوةي هةلآواردني قةومي و ديني و زولَمي بيَئةوثةرن.

خةلَكي كوردستان دةبيَ ئةو نارِازيبوونةيان بةرامبةر بةبرِياري ناردني رِؤلَةكانيان بؤ ناوشةرِيَكي كؤنةثةرستانة و تايفي، و كةلَك وةرطرتني يةكيَتي و ثارتي لة برسيَتي و طراني، بكةنة بزوتنةوةيةكي فراواني نارِةزايةتي و رِيَطة بطرن لةوةزياتر رؤلَةكانيان بكريَنة بةمةقاش و وةسيلةي قايمكردني دةسةلآتي يةكيَتي و ثارتي و كةلَةكةكردني سةروةت وسامانيان، و لةولاشةوة خؤيان هةم ئايندةي سياسيان بخريَتة بةردةم هةرِةشةو هةم ذياني ئيستاشيان رِؤذبةرِؤذ بةرةو نةبوني و طراني كولةمةرطي زياتر ببريَت.

9-1-2007

 

لەوانەیە تۆ ئەمانەشت بە دڵ بێت

لێدوانێک بەجێ بهێلە

هاوڕێمان بن!

پەیوەندی

دەتوانن ڕاستەوخۆ پەیوەندیمان پێوە بکەن بۆ هەر سەرنج و پێشنیار و ڕاگۆرینەوەیەک، لە ڕێگای:

abdulla.mahmud@gmail.com

دیمانەی پێشەنگ

Play Video