عبداللة مةحمود
سةرةتاي ئةم مانطة رِيَكخراوي سؤسيال ئةنتةرناسيونالي جيهاني 23 هةمين كؤنطرةي خؤي سازدا، لةم كؤنطرةيةدا يةكيَتي نيشتماني كوردستان بة ئةندام و سكرتيَرةكةيشي جةلال تالةباني بة جيَطري سةرؤكي رِيَكخراوةكة هةلَبذيَردران. ئةمةش كاردانةوةو بةدواداضووني جؤراوجؤري ليَكةوتةوة.
بةجيا لةوةي كة ئيَستا رِيَكخراوةي سوسيال ئةنتةرناسيونال لة ض جيَطايةك بةهرةمةندةو هةلَطري ض ثةيام و ئةداتيَكي سياسيية. جيَطاي خؤيةتي هةلَويَستةيةكي كورت لة بووني يةكيَتي بة ئةندامي ئةو رِيَكخراوةية بكةين.
زيدةرؤيي نيية ئةطةر بلَيَن لةدنيادا هيض حزب و رِيَكخراويَك بة ئةندازةي يةكيتي نيشتماني و رِابةرايةتيةكةي بانطةشةي ديموكراسي و فرةيي، بانطةشةي ثاراستني مافةكاني مرؤف و رِيَزطرتن لة ئازادي وبيروراو ضاثةمةني، يةكساني ذن و ثياو، عةدالةتي كؤمةلآيةتي… كردبيَت.
كةم رِيَكخراو حزبيش هةن هيَندةي يةكيَتي نيشتماني لة ئؤثؤزيسؤن و دةسةلآتدا، ثيَضةوانةي بانطةشةكانيان رِةفتاريان كردبيَت.
ئةمةش رِوداويَكي لةخؤوة يان لاوازيةكي زطماكي يةكيَتي نيية، هيَندةي رِةنطدانةوةي ماهيةتي ضينايةتي يةكيَتي ية.
يةكيَتي هيَزيَكي قةومثةرست و هةلَطري فةرهةنطي شاخ و ديهاتة لةبةرامبةر فةرهةنط و كةلتوري شاري وسةردةمي.
بؤية بانطةشةكاني لة ثةيوةند بة مافي مرؤف ديموكراسي و فرةيي، بانطةشةي ثاراستني مافةكاني مرؤف و رِيَزطرتن لة ئازادي وبيروراو ضاثةمةني، يةكساني ذن و ثياو، عةدالةتي كؤمةلآيةتي، لة دنياي ناسيوناليزمي ئةم سةردةمةو دنياي ديهات و فةرهةنطي خيَلَ و عةشيرةتيدا، ناتوانريَ ماناي واقعيان هةبيَت. ثيَضةوانةي ئةمة واقعيةتةكةية. و يةكيَتيش بةشيَكة لةو واقعيةتة مةلموسة.
يةكيَتي نةهةرطيز توانيويةتي دةنطي “نا” و ئؤثؤزيسؤن لةناوخؤو دةرةوةيةدا قبولَبكات و نة حةوسةلةشي بووة دةست بؤ توندوتيذي و ضةك نةبات لة بةرامبةريدا.
يةكيَتي ضونكة ئةم فةرهةنطي خيَل و عةشيرةتة بنةماي سياسةت و رِةوتاريةتي، نةك هةرطيز يةكساني ذن و ثياوي ثيَهةزم نةكراوة،بةلَكو وةكو مةلاكان ثاساوي بؤضةند ذنة قبولَكردووةو هيَناوةتةوة.
يةكيَتي نةك نةيتوانيووة جياي دين لة ياساو رِيَسا، لةخويَندن وثةروةردة، لة دةسةلآت جيابكاتةوة و كاري بؤبكات، بةلَكو خؤي وةكو دةسةلات وةزارةتي ئةوقافي قوتكردؤتةوةو ثارةي خةيالَي لةداهاتي خةلَك ئةكةن بةطةروي ئةم وةزارةتة دذي شارستانيةدا، يةكيَتي نةك بيروباوةري مخاليف بةخؤي قبولَ نةكردووة بةلَكة لةناورِيزةكاني خؤيشيدا كارنامةيةكي طةورةي لةسةركوت نانبرين و رِاوةدونان زينداني و كوشتار هةية. يةكيَتي هةرطيز مافي مرؤفي نةك ثيَنةثاريَزراوة، هيَندةي مافةكاني مرؤف لةذيَرسايةي دةسةلآتةكةدا ثيَشيَلكراوة، باسي زينداني سةركوتي ضةث و كؤمؤنيست و نووسةران و ئازاديخوازيش ثيَويستي بة ئةذماركردن نيية.
باسي عةدالةتي كؤمةلآيةتي، هةر هيض و ئةمرؤ هةموو داهات و ئيمكانيةتي ئةم كؤمةلَطايةي ذيَردةسةلآتي خؤي قؤرغ كردووة، جطة لةخؤي وةكو حزب و وةكو بةرثرسان و ئةحبابي بةرثرسان هيض كةس و لايةنيَك بؤي نيية حةرةمي بازاري ئازاد!!يان ببةزيَنيَ.
با زؤر نةرِؤين، ئةو بنةمايانةي كة مةرجي ئةندامةتي هةرهيَزكن بؤ ئةندامةتي لة رِيَكخراوي جيهاني سوسيال ئةنتةرناسيونال، لةسةريان حزبي كؤمؤنيستي كريَكاريي كوردستان لةلايةن يةكيتي يةوة بةضةك و زؤري ضةك ليَيدراو بارةطاكاني داخران و بةرِؤذي رِووناك ذمارةيةك كادرو ئةندامي قةسابي كران و ديل كوذيان كرد. وةكو هةمان رِةفتاري بةعسيش لةطةلَ خيَزان و كةس وكارةكةيان مامةلَةيان كرد، رِيَطةي ثرسةيان ليَطرتن و خؤشيان دوو لةضاوي كةسوكارو ئازيزانيان بةشةو تةرمةكانيان ذيَرخاك خستن.
بؤية رِيَكخراوي سوسيال ديموكرات بة قبولَكردني يةكيَتي لةو رِيَكخراوة، بةرلةهةموو شت ماهيةتي خؤي نيشاني دنيا، بةتايبةتي خةلَكي ئازاديخوازي كوردستاندا كة ضةندة رِيَكخراوةيةكي بودةلَةي ليَدةرهاتووة.
يةكيَتي كة ئيَستا بؤتة ئةندامي ئةو رِيَكخراوة، بةر لة ئةندام بوونيشي لةو رِيَكخراوةدا، هةمان ئةو بانطةشانةي بووة كة سوسيال ديموكراسي بوويةتي، كةضي لةسةر بةرطري حزبي كؤمؤنيستي كريَكاري كوردستان لة يةكساني ذن و ثياو، ريفراندؤم و بةرطري لة ئازادي سياسي و وبيرورا،…. لةو حزبةيان داو بارةطاكانيان داخست و رِيَطةي هةلَسوراني ياساييان لةم حزبة طرت.
بؤية بووني يةكيَتي بة ئةندام لةو رِيَكخراوةدا ناتواني يةكيَتي بطؤريَت و بيكات بةهيزيَك كة كةمترين ثرانسيبةكاني رِيَكخراوي سوسيال ئةنتةرناسيونال و حزبة سوسيال ديموكراتةكان لة خؤيدا بةرجةستة بكاتةوة، ئةوانةي كة لايان واية يةكيَتي دةتوانيَ ئالَوطؤر لة سياسيةت و ثراكيتيدا بكات، بة دنياي واقعي سياسيةت و حزبايةتي و بزوتنةوةكان نامؤن.
سوسيال ديموكراسي دةميَكة بزوتنةوةيةكي سياسي و كومةلآيةتيية، ناسيوناليزميش بةهةمان شيَوة بزوتنةوةيةكي سياسي و كؤمةلآيةتية، ناكريَت ثرانيسيةكاني رِيَكخراوةيةكي سؤسيال ئةنتةرناسيونالست لة حزب و بزوتنةوةكي قةوثةرستدا، جيَبكةيتةوة.
تائةوكاتةي يةكيَتي نيشتماني حزبيَكي قةومثةرست و ناشاريية، ناتوانيَ مامةلَةي تةندروست لةطةلَ ئازادي و ثرانيسبةكاني مافي مرؤف، لةطةلَ مافةكاني ذنان و مافة فةردي و مةدةنيةكان، لةطةلَ بازارو ثرانسبةكاني عةدالةتي كؤمةلآيةتي، لةطةلَ ديموكراسي بةمانا باوةكةي بكات.
يةكيَتي تائيَستا بة كردةوة لةسةر بنةماي دذايةتي ئةم ثرانسيبانةي سوسيال ديموكراسي، توانيويةتي خؤي رِابطريَت وبميَنيَتةوة، هيَندةي بانطةشةكاني رِوو بةدنياي دةرةوةو كراوةتة خؤراكيَكي سياسي و فريوكاري بؤ جيَطا ثةيداكردن لة ناو مةرجةعة نيَودةولَةتيةكاندا، نيوئةوةندة نةبؤتة هؤي ئةوةي كة ئةم هيَزة بةضاويَكي كراوةوة برِوانيَتة ميَذوي خؤي، كارنامةي خؤي، ناسنامةي ثيَكهاتن و مانةوةي خؤي.
يةكيَتي بةم حالَةي ئيَستايةوة، بةو ثيَكهاتة ضينايةتيةوة، بةو ناوةرؤكة قةوثةرستيةوة، ناتوانيَ ئالَوطؤرِ بةسةرخؤيدا بهيَنيَت و خةلَكيش بانطةشةكاني بة هةند ناطرن.